Rodzina przeprowadziła się za granicę: Z Monachium na Maltę z dwójką dzieci – Nasz szczery bilans po 2 latach

Dlaczego wybraliśmy Maltę na nasz nowy dom

Z Monachium na Maltę: Co nami kierowało

Szczerze mówiąc: kto nie marzy o tym, żeby rano budzić się z widokiem na morze, a nie na okno sąsiada naprzeciwko? Naszą motywacją było jednak coś więcej niż tylko słońce i plaża. Po 15 latach w Monachium byliśmy po prostu zmęczeni – zmęczeni czynszem 1.800 euro za 85 metrów, zmęczeni kolejkami po miejsce w przedszkolu, gdzie trzeba zapisać się jeszcze przed ciążą, i zmęczeni podatkami, które pożerały każdą podwyżkę. Malta dawała nam połączenie, które wydawało się zbyt dobre, by było prawdziwe: kraj UE (nie trzeba bawić się w wizy), język angielski urzędowy (dzieci od razu rozumiały, co się dzieje w szkole) i system podatkowy dużo bardziej przyjazny rodzinom niż niemiecki. Status Non-Dom (Non-Domiciled dla obcokrajowców) oznaczał dla nas – samozatrudnionych: dochód zagraniczny nie jest opodatkowany, dopóki nie trafi na Maltę.

Malta vs. inne miejsca dla rodzin ekspatów

Dlaczego nie Portugalia czy Hiszpania? Dobre pytanie. Portugalię uwielbiamy, ale program NHR (Non-Habitual Resident) był już w 2022 roku przepełniony, a ceny nieruchomości poszybowały. Hiszpania? Piękna, ale bariery językowe z dziećmi w wieku szkolnym były dla nas zbyt ryzykowne. Malta przekonała nas trzema kluczowymi zaletami: – Szkoły międzynarodowe z brytyjskim lub amerykańskim programem nauczania – Kompaktowy rozmiar: wszędzie można dojechać w 30 minut (oczywiście jeśli przyjedzie autobus) – Silna społeczność ekspatów: Zawsze znajdziesz kogoś, kto mierzył się z podobnym problemem Co to znaczy dla ciebie? Malta to idealna opcja, jeśli chcesz spróbować życia za granicą, ale jednocześnie cenisz europejskie bezpieczeństwo. To Europa, ale z 300 dniami słońca rocznie.

Przeprowadzka na Maltę: Planowanie i przygotowania z rodziną

Terminy i biurokracja: Zaplanuj min. 6 miesięcy z wyprzedzeniem

Uwaga: Nie lekceważ maltańskiej biurokracji. To, co w Niemczech jest skomplikowane, na Malcie jest… też skomplikowane, ale na swój sposób. Identity Malta (odpowiednik urzędu ds. cudzoziemców) nie jest tak cyfrowa jak system niemiecki, za to urzędnicy są naprawdę pomocni. Nasza oś czasu wyglądała następująco: – 6 miesięcy wcześniej: Szukanie i aplikacja do szkoły (serio, tak wcześnie!) – 4 miesiące wcześniej: Rozpoczęcie poszukiwań mieszkania (online, potem na miejscu) – 3 miesiące wcześniej: Rezerwacja firmy przeprowadzkowej i załatwianie formalności w Niemczech – 2 miesiące wcześniej: Podpisanie umowy najmu, przelanie kaucji – 1 miesiąc wcześniej: Ostatnie wizyty, wymeldowanie, pakowanie Najważniejsza rada: Przyleć na Maltę na tydzień ZANIM zaplanujesz przeprowadzkę. Turystyka i codzienność to dwa zupełnie różne światy. To, co w sierpniu w 40°C wydaje się rajskie, w listopadzie w burzy i deszczu potrafi rozczarować.

Ile naprawdę kosztuje przeprowadzka rodziną na Maltę?

Nagie liczby, o których mało kto mówi:

Do tego dochodzą ukryte koszty: prąd na Malcie kosztuje około 0,20 € za kWh (Niemcy: 0,30 €), ale klimatyzacja chodzi od maja do października non stop. Nasz pierwszy rachunek za lato: 280 € za dwa miesiące. Boli.

Dokumenty i formalności

Malta nie jest łatwa, ale też nie niemożliwa. Jako obywatele UE teoretycznie wystarczy dowód osobisty. W praktyce – bez tych dokumentów niczego nie załatwisz:

• Karta pobytu: Po 3 miesiącach obowiązkowo, wyrabianie trwa 2-4 tygodnie
• Rejestracja podatkowa: W tutejszym urzędzie podatkowym IRD
• Założenie konta bankowego: Potrzebny rachunek za media jako potwierdzenie adresu
• Ubezpieczenie zdrowotne: Na start wystarczy karta EHIC
• Zapisy do szkoły: Niemieckie świadectwo plus tłumaczenie

Trik: Załatwiaj wszystko osobiście w urzędach. Online aplikacje potrafią zaginąć w systemie, ale uśmiech na miejscu zdziała cuda.

Maltański system edukacji: Międzynarodowa nauka dla naszych dzieci

Prywatne czy publiczne? Jak wybraliśmy szkołę

Maltański system jest trójjęzyczny: maltański, angielski i kolejny język obcy (najczęściej włoski). Brzmi świetnie, dla naszych dzieci był to jednak spory szok. Szkoły publiczne są bezpłatne i całkiem solidne, ale dla Niemców bez znajomości maltańskiego dzieci miałyby duże trudności. Wybraliśmy więc międzynarodową szkołę prywatną. Do wyboru na Malcie mamy: – American International School of Malta: program amerykański, bardzo międzynarodowe środowisko – QSI International School: także amerykańska, mniejsze klasy – Verdala International School: program brytyjski, bardziej tradycyjna – San Andrea School: International Baccalaureate, mocno akademicka

Koszty edukacji międzynarodowej

To już spory wydatek, ale za jakość trzeba płacić:

Za dwójkę dzieci płacimy obecnie około 18.000 € rocznie. To sporo, ale w Monachium prywatne szkoły kosztowałyby podobnie – a tutaj morze jest za płotem.

Integracja i nauka języków

Nasze dzieci zaaklimatyzowały się szybciej niż się spodziewaliśmy. Po trzech miesiącach swobodnie mówiły po angielsku, po sześciu miały maltańskich przyjaciół, a po roku rozumiały już kilka słów po maltańsku. Dzieci naprawdę błyskawicznie się adaptują. Autobus szkolny zabiera je rano, klasy są małe (15-20 uczniów), a nauczyciele z całego świata. Syn miał w VI klasie nauczycielkę z Kanady, drugą z Australii i nauczyciela matematyki z Niemiec. Międzynarodowe środowisko pełną gębą. Co to dla ciebie oznacza? Jeśli jesteś gotów zainwestować w edukację, Malta daje dzieciom perspektywę międzynarodową, o jakiej trudno w Niemczech.

Mieszkanie na Malcie: Przyjazne rodzinie dzielnice i ceny najmu

Najlepsze dzielnice do życia z dziećmi

Malta jest mała, ale różnice między regionami są ogromne. Po dwóch latach mam własne doświadczenia z każdym z głównych rejonów: Sliema/St. Julians: Maltańskie Manhattan. Wysokie budynki, restauracje, nocne życie – ale też głośno, drogo i latem pełno turystów. Dla rodzin raczej nie, chyba że lubisz miejskie życie z widokiem na morze. Valletta i okolice: Piękna starówka, ale większość mieszkań to stare kamienice bez windy. Z dziećmi i wózkiem – koszmar. Parkingi? Zapomnij. Mosta/Naxxar/Birkirkara: Maltańskie przedmieścia. Tu mieszkają miejscowi, są zwykłe supermarkety i nie płacisz podatku ekspata. My wybraliśmy Mostę i nie żałujemy. 15 min do Valletty, 20 min na plażę, a dzieci mogą spokojnie jeździć na rowerze. Mellieha/Bugibba: Północ spokojniejsza i tańsza, ale bardziej odizolowana. Super, jeśli chcesz ciszy; gorzej, jeśli zależysz od autobusów.

Ceny najmu i szukanie mieszkania: Rzeczywistość

Ceny wynajmu mieszkań wzrosły w ostatnich latach drastycznie. Oto aktualne stawki za 3-pokojowe mieszkanie (2024):

My płacimy 1.600 € za 140 m² w Moście – trzy sypialnie, dwie łazienki, taras na dachu. W Monachium za tę cenę mielibyśmy co najwyżej 90 m² na obrzeżach.

Na co zwracać uwagę przy szukaniu mieszkania

Typowo maltańskie pułapki, o których nikt nie wspomina:

• Wilgoć: Malta to wyspa. Piwnice i partery są wilgotne, sprawdzaj grzyba.
• Ciśnienie wody: W wielu domach problem, zawsze testuj prysznic!
• Parking: Nigdy nie zakładaj, że jest. W wielu miejscach to loteria.
• Klimatyzacja: Bez niej się nie da. Sprawdź, czy działa i kto naprawia w razie awarii.
• Internet: Świetne łącza szerokopasmowe, ale nie wszędzie – dla pracujących zdalnie test obowiązkowy.

Nasza rada: korzystaj z lokalnych grup na Facebooku typu Malta Rentals lub Expats in Malta – znajdziesz tam lepsze oferty niż na dużych portalach.

Koszty życia na Malcie: Ile naprawdę wydaje rodzina

Nasze miesięczne wydatki: Szczera kalkulacja

Po dwóch latach skrupulatnie zapisuję nasze wydatki. Oto prawdziwe liczby dla czteroosobowej rodziny na Malcie (2024):

Co na Malcie jest droższe (i dlaczego)

Malta prawie wszystko importuje. To widać po zakupach: – Nabiał: Opakowanie niemieckiego masła kosztuje 4,50 € (w Niemczech 2,20 €) – Mięso: Dobrej jakości, sprowadzane z Europy – 30-40% droższe – Prąd: Klimatyzacja to latem nawet 60% rachunku – Samochody: Import powoduje, że nowe auta są 15-20% droższe niż w Niemczech Za to restauracje i usługi bywają tańsze. Obiad dla czteroosobowej rodziny w dobrej restauracji: 60-80 € (Monachium: 100-120 €).

Zakupy na Malcie: Gdzie i co kupować?

Po dwóch latach znam najlepsze miejsca na rodzinne zakupy: Supermarkety: – Lidl/PAVI: Najtańsze, ale wybór ograniczony – Welbees: Duży wybór, ceny jak w Rewe – Tower Supermarket: Premium, ale wszystko dostępne Targowiska: Sobota w Marsaxlokk po świeże ryby, niedziela w Valletcie po warzywa. Ceny 30-40% niższe niż w supermarketach. Online: Covid zdigitalizował Maltę. Bolt Food i Wolt dowożą wszystko do domu – oczywiście za dopłatą. Co to znaczy dla ciebie? Zaplanuj 10-15% więcej na jedzenie, ale zaoszczędzisz na restauracjach i usługach.

Integracja społeczna: Jak znaleźć przyjaciół jako rodzina ekspatów

Społeczność ekspatów na Malcie

Jedna z największych obaw przed przeprowadzką: czy znajdziemy tu swoje miejsce? Spokojnie: tak, ale to wymaga czasu. Malta ma ogromną społeczność międzynarodową, choć jest ona bardzo ruchoma. Wielu zostaje tylko 1-2 lata, później leci dalej – do Hiszpanii lub wraca do siebie. Niemieccy ekspaci na Malcie dzielą się na trzy grupy: – Cyfrowi nomadzi: młodzi, elastyczni, zwykle bez dzieci – Optymalizujący podatki: przedsiębiorcy i freelancerzy ze statusem Non-Dom – Rodziny szukające jakości życia: tacy jak my, uciekający z niemieckiego kołowrotka

Gdzie poznaliśmy naszych najlepszych przyjaciół?

Szkoły międzynarodowe: Strzał w dziesiątkę dla rodzin. Przy czekaniu na autobus nawiązuje się znajomości, przy wydarzeniach szkolnych – przyjaźnie. Nasi najbliżsi znajomi na Malcie: włoska rodzina i amerykańsko-maltańskie małżeństwo – poznaliśmy się… właśnie przy szkole. Kluby sportowe: Malta kocha piłkę i sporty wodne. Syn gra w Hibernians FC (klub lokalny), córka trenuje w Malta Swimming Club. Sport łączy, niezależnie od języka. Grupy na Facebooku: – Germans in Malta (1.200 członków): wszystko po niemiecku – Expat Families Malta (3.400 członków): międzynarodowa, bardzo aktywna – Malta Mums & Dads (5.000 członków): rodzice lokalni i zagraniczni

Integracja z Maltańczykami

Maltańczycy są mili, ale zdystansowani. Zawsze uprzejmi, ale zanim zaproszą na grilla, minie 18 miesięcy. Sąsiedzi zawsze się witają, ale bliższa znajomość to dłuższy proces. Rady na lepszą integrację:

• Kurs maltańskiego: Szacunek, który otwiera drzwi
• Odwiedzaj lokalne festyny: Village Festas to serce tutejszej kultury
• Pojawiaj się regularnie w tych samych kawiarniach: Maltańczycy uwielbiają rutynę
• Zapisz dzieci na lokalne aktywności: Przez dzieci poznasz innych rodziców

Co to dla ciebie znaczy? Zaplanuj 6-12 miesięcy na prawdziwą integrację. Społeczność ekspatów pomaga na start, ale długotrwałe przyjaźnie buduje się wspólnym czasem i aktywnościami.

Malta z dziećmi: Czas wolny i atrakcje

Plaże i sporty wodne: Raj na wyciągnięcie ręki

Jeśli przeprowadzasz się z dziećmi na Maltę, woda stanie się twoim najlepszym przyjacielem. Nasze dzieci w Niemczech nie znosiły pływać, tu są jak ryby. Najlepsze plaże dla rodzin: Golden Bay: Piaszczysta, płytka woda, ratownicy latem, parkingi – ale trzeba być wcześnie! Mellieha Bay: Najdłuższa plaża na Malcie. Idealna dla dzieci – dno bardzo łagodnie opada. Na miejscu restauracje i kawiarnie. Ghajn Tuffieha: Cudowna, ale stroma zejście na dół. Z małymi dziećmi dość wymagająca. St. Georges Bay: W St. Julians, turystyczna ale praktyczna. Dobry dojazd, wszystko pod ręką.

Atrakcje poza plażami

Malta jest mała, ale zaskakująco różnorodna. Nasze rodzinne hity: Miejsca historyczne: – Valletta: UNESCO, dla dzieci tylko małe dawki – szybko się nudzą – Hypogeum: Pradawna nekropolia – dla nastolatków super, młodsze dzieci mogą się nudzić – Mdina: Ciche miasto – idealne na popołudniowy spacer Aktywności na zewnątrz: – Wspinaczka i spacery: Klify Dingli z pięknymi widokami – Rower: Tylko w wybranych dzielnicach – Malta NIE jest przyjazna rowerzystom – Jazda konna: Kilka stadnin oferuje lekcje dla dzieci Opcje pod dachem (ważne przy sztormie): – Akwarium Malta: Nieduże, ale fajne – 2-3 godziny zwiedzania – Esplora Interactive Science Centre: Interaktywne muzeum, idealne dla 6-14 latków – Kręgle/kino: Eden Cinema w St. Julians, aktualne filmy po angielsku

Koszty atrakcji dla dzieci

Wygląda na dużo, ale pamiętaj: w Monachium samo roczne członkostwo na basenie kosztowałoby więcej, a tu dzieci mogą pływać w morzu przez 8 miesięcy w roku.

Wyzwania i szczere minusy

Czego nikt ci nie powie: Ciemniejsza strona Malty

Po dwóch latach wciąż kocham tę wyspę, ale byłabym nieuczciwa, nie wspominając o jej problemach. Oto co mnie regularnie doprowadza do szału: Transport: Malta ma najgorszą komunikację w Europie. Kropka. Autobusy są spóźnione albo nie przyjeżdżają wcale, aplikacje zawodzą, a prowadzenie auta po wąskich uliczkach między agresywnymi kierowcami to test cierpliwości. Nasz ośmioletni syn jedzie autobusem szkolnym 45 minut – trasą, którą autem pokonalibyśmy w 15 min. Biurokracja i usługi: Jutro na Malcie to pojęcie elastyczne. Internet miał być po tygodniu? Był po trzech. Naprawa klimatyzacji za parę dni? Licz raczej dwa tygodnie. Na Malcie trzeba zawsze mieć plan B. Ekologia: Malta ma problem ze śmieciami. Recykling istnieje teoretycznie, praktycznie wiele trafia do morza. Jako rodzina z proekologicznej Niemiec – to był szok kulturowy.

Służba zdrowia: rzeczywistość

Maltańska służba zdrowia jest… skomplikowana. Państwowe ubezpieczenie (EHIC) przysługuje każdemu obywatelowi UE, ale: – Czas oczekiwania: Na wizytę u specjalisty czeka się 3-6 miesięcy – Język: Nie każdy lekarz płynnie mówi po angielsku – Prywatna alternatywa: Kosztuje, ale działa o wiele sprawniej My płacimy 320 € miesięcznie za ubezpieczenie prywatne (rodzina) i nie żałujemy. Kiedy syn złamał rękę, w prywatnym szpitalu byliśmy w 30 minut, a po dwóch godzinach wychodziliśmy już po RTG i gipsie.

Samotność na emigracji – niedoceniany problem

Choć ekspatów jest wielu, relacje są często powierzchowne. Wiele znajomości kończy się na rozmowie o pogodzie. Prawdziwe przyjaźnie buduje się latami, nie miesiącami. Szczególnie na początku dopadła nas tęsknota za domem. Dzieci tęskniły za przyjaciółmi z Niemiec, my za rodziną. Skype pomaga, ale to nie to samo, co spontaniczna wizyta u dziadków.

Pogoda: Nie zawsze są wakacje

300 dni słońca rocznie – prawda, ale Malcie zdarzają się też porządne sztormy. Zimą 2023 mieliśmy trzy tygodnie ulewy i wichurę. To potrafi przytłoczyć. Upalnego lata – 42 stopnie i wilgotność – nie sposób przecenić. Co to dla ciebie oznacza? Podchodź do Malty z realistycznymi oczekiwaniami. To nie raj, ale dla nas zalety stanowczo przeważają nad minusami.

Najczęściej zadawane pytania o przeprowadzkę rodzinną na Maltę

Czy Malta jest bezpieczna dla dzieci?

Malta należy do najbezpieczniejszych krajów Europy. Przestępczość jest niska, poważne wykroczenia praktycznie się nie zdarzają. Nasze dzieci same chodzą do szkoły i na trening – w Monachium nie pozwolilibyśmy na to. Jedno ale: ruch uliczny jest chaotyczny, tu naprawdę trzeba uważać.

Jak działa ubezpieczenie zdrowotne dla obywateli UE?

Z kartą EHIC masz dostęp do państwowej służby zdrowia. Dla pełnej ochrony zalecam prywatne ubezpieczenie, dostępne dla rodziny za ok. 250-350 € miesięcznie.

Czy dzieci z Niemiec po latach na Malcie bez problemu wrócą do niemieckiej szkoły?

To zależy od wybranej szkoły. Międzynarodowe szkoły z programem niemieckim lub IB ułatwiają powrót. W przypadku pełnego programu angielskiego mogą być trudności, zwłaszcza z niemieckim i przedmiotami ścisłymi.

Jak wysokie są rzeczywiste koszty życia?

Dla czteroosobowej rodziny licz 4.500–6.000 € miesięcznie z prywatnymi szkołami. Bez szkoły prywatnej wystarczy 3.000–4.000 € na komfortowy poziom życia. Największe wydatki: czynsz i edukacja.

Czy auto na Malcie to konieczność?

Teoretycznie nie, praktycznie tak. Autobusy są zawodne, z dziećmi to mało praktyczny wybór. Samochód bardzo ułatwia życie, choć parkowanie bywa koszmarem. Przygotuj 300-500 € miesięcznie na auto, ubezpieczenie i paliwo.

Jak trudno znaleźć pracę na Malcie?

Na Malcie brakuje pracowników w wielu branżach. IT, gaming, finanse i turystyka dają najwięcej ofert. Przeciętna pensja to 25.000–35.000 € brutto – dużo mniej niż w Niemczech, ale podatki są tu niższe.

Co, jeśli Malta opuści UE (jak Brexit)?

Malta jako członek UE jest stabilna, ale zmiany przepisów podatkowych są możliwe – status Non-Dom był już kilka razy modyfikowany. Nigdy nie planuj długoterminowo opierając się wyłącznie na korzyściach podatkowych.

Czy Malta nadaje się dla niemieckich emerytów?

Zdecydowanie tak. Wielu niemieckich emerytów jest tu szczęśliwych. Służba zdrowia wystarczająca, klimat korzystny dla stawów, koszty życia – rozsądne. Szczególną popularnością wśród seniorów cieszy się północ wyspy (Mellieha, Bugibba).

Jakie są możliwości internetu do pracy zdalnej?

Malta ma bardzo dobry internet. GO i Melita oferują światłowód 100–1000 Mbit/s. U nas mamy 200 Mbit/s za 35 € miesięcznie. Wideokonferencje bez problemu, drobne przerwy tylko przy ciężkich sztormach.

Czy międzynarodowe szkoły są warte swojej ceny?

Z naszego doświadczenia: tak. Klasy są małe, opieka indywidualna, a dzieci po dwóch latach są pewniejsze siebie i otwarte na świat jak nigdy – nawet po sześciu latach niemieckiej szkoły podstawowej. To droga inwestycja – licz minimum 15.000 € rocznie na dziecko.