Spis treści Spółki maltańskie i umowy o zarządzanie: co naprawdę musisz wiedzieć Bezpieczne prawnie tworzenie umów doradczych na Malcie Optymalizacja podatkowa przez sprytną konstrukcję umów Struktury międzynarodowe: Malta jako siedziba holdingowa Praktyka: Od pomysłu do podpisanej umowy Compliance i bieżące obowiązki Najczęściej zadawane pytania Wiesz, co najbardziej mnie zaskoczyło w maltańskim prawie spółek? Nie skomplikowane przepisy podatkowe czy niezliczone formularze po maltańsku, lecz to, jak wielu samozwańczych ekspertów źle sporządza umowy zarządcze. Po trzech latach praktyki na Malcie i większej liczbie siwych włosów niż chciałbym, dzielę się tu swoją wiedzą o bezpiecznym prawnym tworzeniu umów zarządczych i doradczych ze spółkami maltańskimi. Spoiler: To bardziej zawikłane, niż wskazują piękne broszury kancelarii, ale możliwe do ogarnięcia – jeśli wiesz, co naprawdę się liczy. Spółki maltańskie i umowy o zarządzanie: co naprawdę musisz wiedzieć Podstawy: Malta Company kontra Partnership Zacznijmy od fundamentów, których żaden doradca podatkowy ci tak nie wyłoży: Na Malcie masz zasadniczy wybór między Private Limited Company (odpowiednik polskiej sp. z o.o.) a różnymi strukturami partnership. Dla międzynarodowych struktur zarządczych w 95% przypadków Private Limited Company jest najtrafniejszym wyborem. Dlaczego? Maltańska spółka, jako spółka UE, korzysta ze wszystkich przywilejów swobodnej działalności gospodarczej na terenie Unii, a jednocześnie oferuje atrakcyjny system podatkowy Malty. System zwrotu 6/7 (więcej o tym za chwilę) pozwala na efektywną stawkę podatkową 5% – ale tylko przy prawidłowej konstrukcji prawnej. Praktyczna wskazówka: Spotkałem przedsiębiorców, którzy wybrali Partnership, bo brzmiało elastyczniej”. Po trzech miesiącach wracali do Company, bo partnerzy zagraniczni nie rozumieli partnership. Zaoszczędź sobie tej drogi. Po co w ogóle umowy zarządcze? To pytanie słyszę stale, a odpowiedź jest bardziej złożona, niż się wydaje. Umowy zarządcze (Management Service Agreements) służą nie tylko optymalizacji podatkowej, ale wprowadzają jasne struktury prawne w takich obszarach jak: Kierownictwo operacyjne: Kto podejmuje decyzje i ponosi za nie odpowiedzialność? Struktura wynagrodzenia: Opłaty zarządcze vs. podział zysku są zupełnie inaczej opodatkowane Ograniczenie odpowiedzialności: Dobrze zaplanowana umowa chroni przed odpowiedzialnością osobistą Wymóg realnej działalności (Substance): Malta wymaga prawdziwej aktywności gospodarczej – umowa zarządcza w tym pomaga Transfer Pricing: Dokumentacja cen rynkowych jest kluczowa przy międzynarodowych strukturach Moje pierwsze doświadczenia z maltańskimi prawnikami Pamiętam doskonale swoją pierwszą wizytę w renomowanej kancelarii w Valletcie. Partner przez 45 minut przekonywał mnie, że Malta to nowy Dublin” dla fintechów, ale nie umiał odpowiedzieć, ile trwa sporządzenie zwykłej umowy zarządczej. Spoiler: realnie 6-8 tygodni, a nie 2-3 tygodnie”, jak obiecują broszury. Czego się nauczyłem: maltańscy prawnicy są świetni, ale różni się od naszych. Perfekcyjnie znają lokalne prawo, ale nierzadko brakuje im doświadczenia z niemieckimi czy austriackimi strukturami podatkowymi. W efekcie najczęściej potrzebujesz duetu – maltańskiego i lokalnego prawnika. Typ prawnika Zalety Wady Koszt (ok.) Maltańska kancelaria Big 4 Międzynarodowe doświadczenie, całość usług Drogo, długie terminy €400-600/godz. Boutique kancelaria na Malcie Osobiste podejście, dogłębna znajomość Malty Ograniczone międzynarodowe doświadczenie €200-350/godz. Niemiecka kancelaria z Malta-Desk Niemiecka metodyka, rozumie twoją strukturę Wysokie koszty, wiedza o Malcie często teoretyczna €350-500/godz. Bezpieczne prawnie tworzenie umów doradczych na Malcie Zrozumienie maltańskiego prawa kontraktowego Prawo kontraktowe Malty bazuje na Civil Code – mocno inspirowanym francuskim Code Civil, zupełnie innym niż niemieckie czy austriackie porządki. Dla ciebie to oznacza: Część popularnych w Niemczech postanowień umownych na Malcie nie działa albo rodzi inne skutki prawne. Przykład: Wyłączenia odpowiedzialności na Malcie podlegają znacznie większym ograniczeniom niż w Niemczech. Nie można po prostu wyłączyć odpowiedzialności za rażące niedbalstwo – jest to bezskuteczne (art. 1058 Civil Code). Przekonałem się o tym boleśnie, kiedy niemiecki wzór umowy został rozłożony na łopatki przed maltańskim Companies Tribunal. Trzy kluczowe różnice, które musisz znać: Zasada good faith: W Malcie wymóg działania w dobrej wierze jest mocniej egzekwowany niż pod prawem niemieckim Kary umowne: Możliwe, ale podlegają surowszym limitom Prawa do wypowiedzenia: Odrębne zasady, zwłaszcza przy długoterminowych umowach Kluczowe postanowienia w umowach zarządczych Po niezliczonych negocjacjach na Malcie opracowałem checklistę naprawdę ważnych klauzul. Oto rzeczy, których nie może zabraknąć w umowie zarządczej z maltańską spółką: 1. Scope of Services (zakres usług) Dokładnie określ, jakie czynności zarządcze będą wykonywane. Ogólniki typu doradztwo ogólne” zabijają ci dokumentację Transfer Pricing. Lepiej pisać jasno: Strategic planning and business development Financial management and reporting Operational oversight and quality control Regulatory compliance monitoring Risk management and internal controls 2. Struktura opłaty zarządczej Tu zaczyna się prawdziwa zabawa podatkowa. Masz trzy główne modele: Model opłaty Podatkowe traktowanie na Malcie Zalety Wady Fixed Monthly Fee Koszt uzyskania, w pełni odliczalny Przewidywalność, prostota Brak udziału w sukcesie Performance-based Fee Koszt uzyskania, ale wymaga szczegółowej dokumentacji Wspólny interes stron Trudniejsze do udowodnienia dla Transfer Pricing Hybrid Model Podstawa + element premii Równowaga przewidywalności i bodźców Najbardziej złożona konstrukcja 3. Substance, czyli faktyczna aktywność gospodarcza Po BEPS (Base Erosion and Profit Shifting) Malta mocno się przygląda. Umowa o zarządzanie musi odzwierciedlać realną działalność: Physical presence: Regularna obecność na Malcie lub udokumentowane działania zdalne Decision-making: Udokumentuj, gdzie i jak podejmowane są decyzje strategiczne Risk management: Kto bierze na siebie ryzyka biznesowe i ma nad nimi faktyczną kontrolę? Odpowiedzialność i ubezpieczenie – co naprawdę się liczy Tu niemieccy przedsiębiorcy często się mylą: są przekonani, że mogą szeroko ograniczyć odpowiedzialność, jak w Niemczech. Na Malcie istnieje Directors & Officers Insurance, ale zakres ochrony bywa bardziej ażurowy niż szwajcarski ser. Moja rada po trzech latach praktyki na Malcie: Professional Indemnity Insurance to obowiązek, nie luksus. Minimum €1 mln, lepiej €2-3 mln sumy gwarancyjnej. Tak, to koszt ok. €3.000-5.000 rocznie, ale kiedy po raz pierwszy klient zagrozi pozwem na Malcie, docenisz każdą polisę. Trzy ryzyka, które łatwo przeoczyć: Porady podatkowe na styku jurysdykcji: Błąd może mieć skutki w kilku krajach Naruszenia regulacyjne: Malta Financial Services Authority (MFSA) srogo karze Przekroczenia ochrony danych: RODO obowiązuje także na Malcie – a kary są realne Optymalizacja podatkowa przez sprytną konstrukcję umów Jak dobrze wykorzystać maltański system zwrotów 6/7 Teraz sedno sprawy: słynny system zwrotów 6/7 na Malcie. Ale uwaga – 90% doradców podatkowych z Niemiec tłumaczy go błędnie lub niepełnie. Ja wyjaśnię to, jak działa to naprawdę: Malta pobiera najpierw 35% podatku CIT od zysku spółki. Tak jak wszędzie. Ale przy wypłacie dywidendy udziałowiec może odzyskać 6/7 wpłaconego podatku – to znaczy efektywna stawka podatku wynosi 5% dla wypłacanych zysków. Ale – i to ważne ale – system działa tylko pod pewnymi warunkami: Substancjalna działalność w Malcie: Spółki-wydmuszki nie dostaną zwrotu Prawidłowy wniosek: Zwrot nie jest automatyczny, trzeba złożyć wniosek Terminy: Wnioski trzeba składać w określonych ramach czasowych Dokumentacja: Pełna dokumentacja działalności i wpłat podatkowych Jak to wpływa na twoje umowy zarządcze? Kluczowo: opłaty zarządcze to koszty firmy maltańskiej i automatycznie obniżają dochód do opodatkowania. Przemyślana struktura to np.: Scenariusz Zysk przed opłatą zarządczą Management Fee Zysk do opodatkowania Efektywna stawka podatku Bez umowy zarządczej €100.000 €0 €100.000 €5.000 (5%) Z umową zarządczą €100.000 €60.000 €40.000 €2.000 (2%) Opłaty zarządcze vs. dywidendy – ogromna różnica Tu tkwi błędne założenie, które widzę na każdym kroku: przedsiębiorcy traktują opłaty za zarządzanie i dywidendy jako podatkowo to samo. Na Malcie to nieprawda. Management Fees: To koszty uzyskania przychodu spółki maltańskiej W 100% obniżają dochód podlegający opodatkowaniu Podlegają maltańskiemu withholding tax (zwykle 0% dla odbiorców z UE) Muszą być rynkowe (Arm’s Length Principle) Dywidendy: Wypłacane z już opodatkowanego zysku Uprawniają do zwrotu 6/7 Zwykle zwolnione z podatku u źródła w UE Nie wymagają badania rynkowości Strategiczne pytanie: Co się bardziej opłaca? To zależy od całej twojej struktury podatkowej: Praktyczna zasada: Gdy obciążenie w kraju poniżej 20%, zwykle korzystniej wypadają Management Fees. Powyżej tego progu dywidenda + zwrot podatku mogą być lepszym wyborem. Prawo pomocy publicznej UE i dlaczego ma to znaczenie W 2019 Komisja Europejska wzięła pod lupę system podatkowy Malty pod kątem niedozwolonej pomocy publicznej. Wynik? System 6/7 został utrzymany, ale kontrole praktycznego stosowania zostały zaostrzone. Dla umów zarządczych oznacza to: Realna działalność jest konieczna: Spółki-wydmuszki odpadają Wymogi Substance są rygorystyczne: Malta wymaga namacalnej aktywności Większe wymogi dokumentacyjne: Wszystko musi być rzetelnie udokumentowane Dobra wiadomość: Poprawnie skonstruowane umowy zarządcze są w pełni zgodne z prawem UE. Trzeba jednak pracować czyściej niż kiedyś. Struktury międzynarodowe: Malta jako siedziba holdingowa Idealna struktura dla biznesu w UE Malta błyszczy jako siedziba holdingowa UE przy międzynarodowych strukturach. Po trzech latach doświadczeń z różnymi rozwiązaniami mogę wskazać sprawdzone modele: Klasyczna struktura holdingowa UE: Polska/niemiecka spółka operacyjna Maltańska spółka jako holding UE Umowa zarządcza między obiema warstwami Licencjonowanie własności intelektualnej przez spółkę z Malty Dlaczego to działa? Jako kraj członkowski, Malta korzysta z przywilejów dyrektyw UE: Dyrektywa UE Zaleta dla struktury z Maltą Praktyczne znaczenie Dyrektywa Parent-Subsidiary Brak podatku u źródła od dywidend 0% podatku od wypłat zysku Dyrektywa Interest & Royalties Brak podatku u źródła od odsetek i licencji Możliwość zwolnień podatkowych od IP Dyrektywa dotycząca fuzji Możliwość restrukturyzacji bez podatku Elastyczna reorganizacja Przykład z praktyki: Niemiecki przedsiębiorca IT z rocznym zyskiem €500.000 obniżył efektywne obciążenie podatkowe z 28% do 12% dzięki odpowiedniej strukturze na Malcie – legalnie i zgodnie z prawem UE. Substance Requirements – więcej niż formalność Tu jest poważnie: Malta wymaga rzeczywistej aktywności gospodarczej dla wszystkich korzyści podatkowych. To nie formalność, lecz rzeczywisty obowiązek z realnymi konsekwencjami. Co znaczy substance” na Malcie: Physical presence: Biuro na Malcie (najczęściej wystarczy biuro serwisowane) Lokalny pracownik: Minimum jedna wykwalifikowana osoba lub dyrektor Lokalne decyzje: Kluczowe decyzje zapadają na Malcie Działania kluczowe dla zysku: Część działalności musi być faktycznie prowadzona na Malcie Mój praktyczny test: Biuro serwisowane za €200/m-c i lokalny dyrektor za €1.500/m-c wystarczą w większości przypadków. Koszty rosną przy prawdziwych pracownikach – ale tu już mówimy o innych skalach zysku. Ostrzeżenie: Znam przypadki przedsiębiorców, którzy myśleli, że można udawać” substance. Malta Revenue (urząd podatkowy) skanuje już dokładnie – i gdy wykryje naruszenie, cały zysk podlega podatkowi bez ulg. Transfer Pricing i zasada Arm’s Length Tu poziom techniczny idzie w górę: Transfer Pricing między powiązanymi spółkami musi być rynkowy. Dotyczy to także opłat zarządczych między polską a maltańską spółką. Co znaczy rynkowość” na Malcie? Obowiązują Wytyczne OECD w sprawie cen transferowych: Metoda ceny porównywalnej: Ile zapłaciłby niepowiązany podmiot na identycznych warunkach? Cost Plus: Koszty świadczenia usługi + marża rynkowa Metoda marży netto: Marża netto z porównywalnych transakcji Stawki rynkowe dla opłat zarządczych to najczęściej: Typ usługi zarządczej Widełki rynkowe Wymogi dokumentacyjne Administrative Services Koszt + 5-10% Niskie Strategic Management 2-8% przychodu Średnie Risk Management 5-15% zysku Wysokie Zalecam: Zamów Transfer Pricing Study przed ustaleniem opłat zarządczych. Kosztuje €3.000-8.000, ale zaoszczędzi masy problemów z fiskusem. Praktyka: Od pomysłu do podpisanej umowy Wybór prawnika na Malcie – moje wskazówki Po setkach rozmów z maltańskimi kancelariami wiem: najdroższy prawnik wcale nie oznacza najlepszego. Kryteria, na które zawsze patrzę: Niezbędne cechy prawnika na Malcie: Uprawnienia do wykonywania zawodu na Malcie: To nie oczywiste – niektórzy eksperci” mają tylko umowy partnerskie Znajomość Companies Act: Prawo spółek na Malcie ciągle się zmienia – prawnik musi być na bieżąco Podstawy prawa podatkowego: Dodatkowe kwalifikacje z podatków maltańskich to atut Biegły angielski: Malta jest dwujęzyczna, ale większość umów sporządza się po angielsku Trzy typy kancelarii, które mogę polecić: Camilleri Preziosi: Kancelaria najwyższej klasy, międzynarodowe standardy, wysokie stawki (€400-500/godz.) Ganado Advocates: Mocna prawnicza obsługa spółek, dobry kompromis ceny i jakości (€300-400/godz.) Kancelarie butikowe: Idealne przy mniejszych strukturach, bardzo indywidualne podejście (€200-300/godz.) Mój sekret: Zawsze pytaj o fee estimate” przed podpisaniem zlecenia. Rzetelna kancelaria podaje realny koszt – oszuści chowają się za ogólnikami. Typowe koszty i terminy Konkrety, które cię pewnie interesują najbardziej. Oto realne koszty i harmonogramy z mojej praktyki: Standardowa umowa zarządcza: Usługa Czas pracy Koszt Termin Pierwszy draft Management Agreement 8-12 godzin €2.400-4.800 1-2 tygodnie Negocjacje (2-3 iteracje) 4-6 godzin €1.200-2.400 2-3 tygodnie Finalny przegląd i podpisanie 2-3 godziny €600-1.200 1 tydzień Łącznie 14-21 godzin €4.200-8.400 4-6 tygodni Bardziej skomplikowane struktury międzynarodowe: Dla struktur w wielu jurysdykcjach lub specjalnych wymogów regulacyjnych koszt podwaja się. Zdarzyło mi się prowadzić umowy zarządcze za €15.000-20.000 – ale obejmowały również Transfer Pricing Study, compliance MFSA i opinie podatkowe cross-border. Realistyczne pełne koszty kompletnej struktury maltańskiej (spółka + umowa zarządcza): Prosta struktura: €8.000-12.000 Standardowy model międzynarodowy: €15.000-25.000 Skomplikowana struktura multi-jurysdykcyjna: €30.000-50.000+ Najczęstsze błędy (i jak ich unikać) Po trzech latach Malty zebrałem galerię głupich błędów”. Top 5, żebyś ich nie popełnił: Błąd #1: Zlekceważenie substance Pewien niemiecki przedsiębiorca myślał, że wystarczy adres wirtualny. Po 6 miesiącach list z Malta Revenue: kontrola substance. Skutek: €25.000 dopłaty + odsetki. Wniosek: zainwestuj w substance od początku. Błąd #2: Ignorowanie Transfer Pricing Opłaty zarządcze na poziomie 50% przychodu – i żadnej dokumentacji? Katastrofa. Niemiecki fiskus wszystko uznał za ukryty zysk. Strata: €80.000 podatku. Błąd #3: Oszczędzanie na prawniku Kupił wzór umowy zarządczej” za €800 z Internetu. Ładnie wyglądał, ale miał krytyczne luki wobec maltańskiego prawa. Spór sądowy kosztował później €40.000. Błąd #4: Terminy zwrotu podatku Zwrot 6/7 nie złożony na czas (deadline: koniec roku po dywidendzie). Przepadło €15.000, bo doradca nie znał maltańskich terminów. Błąd #5: Niedoszacowanie compliance Annual Returns złożone 3 miesiące po terminie. Skutek: €2.000 kary i wszczęcie postępowania o wykreślenie spółki. Rada najważniejsza: Nie oszczędzaj na setupie, ograniczaj koszty bieżące. Porządny setup za €20.000-30.000 może ci przez lata przynieść oszczędności na poziomie €100.000+ podatku. Compliance i bieżące obowiązki Annual Returns – co naprawdę się stanie, jeśli o nich zapomnisz Lepiej zacznijmy od realiów: Malta traktuje compliance bardzo poważnie. Po trzech latach doświadczenia wiem: Lepiej dwa razy zapytać niż jeden raz nie zgłosić. Najważniejsze bieżące obowiązki spółek maltańskich: Obowiązek compliance Termin Kara za opóźnienie Najgorszy scenariusz Annual Return 31 stycznia €233 kara Striking off (wykreślenie) Financial Statements 10 miesięcy po zakończeniu roku obrotowego €233-€1.165 Odpowiedzialność karna Tax Return 30 czerwca (rok po zakończeniu roku obrotowego) 5% p.a. odsetek karnych Postępowanie egzekucyjne Beneficial Ownership Zmiany: 14 dni €5.000 €10.000 + odpowiedzialność karna Szczególnie często zapomina się o Beneficial Ownership Register. Od 2018 każda spółka maltańska musi zgłosić beneficjenta rzeczywistego – i każdą zmianę w ciągu 14 dni. Niby proste, ale podstępne: Zgłoszeniu podlegają także pośrednie udziały powyżej 25% Trusty muszą być w pełni ujawnione Fałszywe dane to przestępstwo (do 2 lat więzienia) Moja rada: Korzystaj z lokalnego Company Secretary. Kosztuje €1.500-3.000 rocznie, ale pilnuje wszystkich terminów i zgłoszeń. O wiele taniej niż potencjalne kary. FATCA i raportowanie CRS Tu wkracza międzynarodowy poziom trudności: Malta spełnia wymogi FATCA i CRS, czyli automatyczną wymianę informacji z ponad 100 krajami, w tym Polską, Niemcami, Austrią i Szwajcarią. Co jest zgłaszane automatycznie? Stan konta: Wszystkie rachunki bankowe spółki maltańskiej Dochody kapitałowe: Odsetki, dywidendy, zyski ze zbycia Produkty ubezpieczeniowe: Wartość wykupu polis na życie Dane beneficjenta rzeczywistego: Kto faktycznie kontroluje spółkę Dla umów zarządczych oznacza to: Przejrzystość to konieczność. Malta nie jest już rajem podatkowym” odciętym od świata. I dobrze – legalna optymalizacja podatkowa nie wymaga tajności. Ważna uwaga: Raporty CRS nie powodują automatycznych dopłat podatkowych – zapewniają tylko przejrzystość. Jeśli twoja struktura jest poprawna, nie ma się czego bać. Praktyczne skutki dla umów zarządczych: Dokumentacja staje się ważniejsza: Każda płatność musi być uzasadniona Kontrola substance jest ostrzejsza: Krajowe urzędy skarbowe widzą przelewy z/do Malty i pytają Transfer Pricing pod lupą: Należy wykazać rynkowość opłat Dobra wiadomość: Czyste struktury korzystają z przejrzystości. Jeśli wszystko jest zgodne z przepisami, CRS buduje wręcz zaufanie u partnerów biznesowych i banków. Najczęściej zadawane pytania Czy naprawdę potrzebuję maltańskiego prawnika do umowy zarządczej? Tak, zdecydowanie. Prawo Malty bardzo różni się od niemieckiego czy austriackiego, a niemieckie wzory zwykle nie działają i mają poważne luki. Ile trwa założenie maltańskiej struktury z umową zarządczą? Realnie to 8-12 tygodni na założenie spółki i przygotowanie kontraktu zarządczego. Złożone struktury międzynarodowe – 4-6 miesięcy. Czy mogę dostać zwrot 6/7 podatku bez fizycznej obecności na Malcie? Nie. Od 2019 Malta wymaga substancji: biura, lokalnego dyrektora i realnej działalności. Co jeśli Niemcy/Polska uznają moją spółkę maltańską za wydmuszkę? Wtedy spółka staje się transparentna podatkowo i cały zysk jest opodatkowany w kraju. Dlatego substance jest tak ważny. Czy opłaty zarządcze między Polską a Maltą podlegają podatkowi u źródła? Zazwyczaj nie, dzięki dyrektywie UE dotyczącej odsetek i licencji. Warunek: usługa musi być realna i wynagrodzenie – rynkowe. Czy wystarczy przepisać niemiecką umowę na Maltę? Nie bezpośrednio. Malty podstawy prawne są inne. Umowy trzeba napisać od nowa lub mocno dostosować. Jak wysokie mogą być opłaty zarządcze? Zależy od zakresu usług. Reguła: 5-15% przychodu lub 20-40% zysku – i zawsze z dokumentacją Transfer Pricing. Czy muszę płacić podatek dochodowy na Malcie od management fees? Tylko jeśli jesteś rezydentem podatkowym Malty lub usługi wykonujesz na Malcie. W przypadku polskiego/niemieckiego menedżera – zazwyczaj nie. Czy Malta może odebrać moją spółkę zarządczą? Tak, jeśli naruszysz wymogi substance lub compliance. Dlatego zawsze pilnuj terminów i pracuj zgodnie z prawem. Czy Malta opłaci się nawet przy niższych zyskach? Powyżej ok. €200.000 rocznie zaczyna mieć sens. Przy mniejszych kwotach koszty założenia i obsługi zwykle pochłaniają korzyści podatkowe.
