Wegzugsbelasting berekenen: Wat een internationale verhuizing naar Malta kan kosten – Exit Tax-calculatie

Ben je van plan om de sprong naar Malta te wagen en droom je al van zonsondergangen boven Valletta? Wacht nog even. Voor je je koffers pakt, moet je weten dat de Duitse belastingdienst misschien nog met een forse rekening komt. De emigratiebelasting – ook wel Exit Tax genoemd – kan je Maltese droom snel veranderen in een financiële nachtmerrie.

Ik ken het gevoel. Drie jaar geleden dacht ik bij mijn eigen Malta-verhuizing naïef dat het wijzigen van mijn fiscale woonplaats puur een formaliteit was. Spoiler alert: dat was het niet. De berekening van de emigratiebelasting hield me wekenlang bezig en heeft me uiteindelijk bijna 40.000 euro gekost – geld dat ik veel liever in mijn nieuwe appartement met zeezicht had gestoken.

In dit artikel leg ik uit hoe je de emigratiebelasting voor je Malta-verhuizing correct berekent, welke legale strategieën er zijn om deze te verlagen, en welke verborgen kosten je te wachten staan. Want eerlijk: Malta is fantastisch, maar de Exit Tax moet je echt onder controle hebben vóórdat je het eerste ticket boekt.

Wat is de emigratiebelasting (Wegzugssteuer) en wanneer moet je deze betalen?

De emigratiebelasting is de Duitse manier om te zeggen: Je vertrekt misschien, maar je stille reserves blijven hier belastbaar. Klinkt ingewikkeld? Dat is het ook. Het Duitse belastingrecht behandelt je emigratie alsof je al je bedrijfsbelangen fictief verkoopt – ook als je helemaal niets verkoopt.

De basis van de Duitse Exit Tax

Sinds 2022 geldt de emigratiebelasting bij deelnemingen van minstens 1% in een kapitaalvennootschap, mits de waarde van je aandelen minstens 500.000 euro bedraagt. Dat klinkt als veel, maar je bereikt het sneller dan je denkt. Een succesvol startup, een goed lopende GmbH of zelfs geërfde bedrijfsbelangen kunnen je moeiteloos boven deze drempel tillen.

Belangrijk: De emigratiebelasting wordt geheven over de stille reserves – dus het verschil tussen de huidige marktwaarde van je aandelen en de oorspronkelijke aanschafwaarde of boekwaarde.

Ik herinner me nog goed mijn afspraak bij de belastingadviseur in München. Meneer Müller, zei hij droog, uw belang van 15% in de familie-GmbH is nu 800.000 euro waard. Bij een aanschafwaarde van 200.000 euro heeft u stille reserves van 600.000 euro. Mijn maag draaide zich om. Dat betekende meer dan 150.000 euro Exit Tax – bij een tarief van 26,375% (inclusief solidariteitstoeslag).

Wanneer geldt de emigratiebelasting bij een verhuizing naar Malta?

De emigratiebelasting wordt van kracht zodra je je Duitse fiscale woonplaats opgeeft en naar het buitenland vertrekt. Het maakt niet uit of je Malta, Monaco of de Malediven als bestemming kiest. Drie factoren zijn doorslaggevend:

• Tijdstip van vertrek: Je schrijft je uit in Duitsland en vestigt je in een nieuw land
• Omvang van de deelneming: Minimaal 1% in een kapitaalvennootschap
• Waarde van de stille reserves: Overschrijding van de vrijstelling van 500.000 euro

Hier wordt het lastig: Malta is EU-lid, wat theoretisch bepaalde versoepelingen kan betekenen. Praktisch verandert dit echter niets aan je belastingplicht. De Duitse belastingdienst maakt het werkelijk niet uit of je naar Valletta of Vancouver verhuist.

Vrijstellingen en uitzonderingen 2025

De vrijstelling van 500.000 euro geldt per persoon en per vertrek. Dat klinkt royaal, maar is vaak snel bereikt. Wat veel mensen niet weten: de vrijstelling geldt voor de totale waarde van alle belastbare deelnemingen, niet per stuk.

Een voorbeeld uit mijn kennissenkring: Sarah had 3% in haar oude werkgever-GmbH en 2% in een startup. Gezamenlijk waren haar aandelen 750.000 euro waard. Ondanks dat geen enkele deelneming boven de vrijstellingsgrens lag, moest ze toch Exit Tax betalen over 250.000 euro.

Emigratiebelasting berekenen: Stapsgewijze handleiding

Nu wordt het concreet. De berekening van de emigratiebelasting is geen hocus-pocus, maar vereist wel precisie. Een fout kan je duizenden euro’s kosten of later tot problemen met de fiscus leiden.

Laat je deelnemingen door een deskundige waarderen

De eerste en belangrijkste stap: een professionele bedrijfswaardering. De Duitse belastingdienst neemt niet zomaar genoegen met je onderbuikgevoel of de waarde uit het laatste aandeelhoudersgesprek. Je hebt een transparante, methodisch onderbouwde waardering nodig.

Hiervoor kun je in principe gebruikmaken van drie methoden:

• Income benadering (Ertragswertmethode): Gebaseerd op toekomstige winsten, ideaal voor gevestigde bedrijven
• Substantiewaarde-methode: Gebaseerd op het vermogen, geschikt voor vermogensintensieve bedrijven
• Vergelijkingswaarde-methode: Gebruikt marktprijzen van vergelijkbare bedrijven

Mijn tip: Schakel een beëdigd taxateur of registeraccountant in. Dat kost tussen de 3.000 en 8.000 euro, maar kan je een veelvoud aan belasting én kopzorgen besparen. Ik maakte destijds de fout om voor een goedkope waardering te gaan. Resultaat: de fiscus accepteerde het niet en kwam zelf met een aanzienlijk hogere waarde.

Stille reserves vaststellen

De stille reserves zijn de kern van je Exit Tax-berekening. Je berekent ze als het verschil tussen de actuele marktwaarde en je oorspronkelijke aanschafprijs.

Hier een praktisch rekenvoorbeeld:

Belangrijk: Als je de aandelen hebt geërfd of geschonken gekregen, gelden er speciale regels voor de aanschafkosten. Bij erfenis geldt meestal de waarde ten tijde van het overlijden, bij schenking soms de oorspronkelijke aankoopprijs van de schenker.

Exit Tax-berekening met voorbeelden

En dan nu het spannende deel: de daadwerkelijke belastingberekening. Het tarief bedraagt in principe 26,375% (25% belasting op vermogenswinsten plus 5,5% solidariteitstoeslag). In sommige gevallen kan je persoonlijke inkomstenbelastingtarief gelden als dit lager is.

Voorbeeld 1: Standaardgeval

• Belastbare stille reserves: 150.000 €
• Tarief: 26,375%
• Emigratiebelasting: 39.563 €

Voorbeeld 2: Grotere deelneming

• Marktwaarde: 2.000.000 €
• Aanschafkosten: 300.000 €
• Stille reserves: 1.700.000 €
• Min punt vrijstelling: 1.200.000 €
• Emigratiebelasting: 316.500 €

Dat is een flink bedrag, nietwaar? Bij mijn eigen verhuizing naar Malta kwam de emigratiebelasting uit op bijna 40.000 euro. Dat is ongeveer de prijs van een mooie middenklasser, of twee jaar huur voor een leuk appartement in Sliema.

Let op: Je betaalt de emigratiebelasting direct bij je uitschrijving, dus niet pas als je de aandelen daadwerkelijk verkoopt. Zorg dus voor voldoende liquiditeit om deze belasting te betalen.

Malta als bestemmingsland: Bijzonderheden rondom de emigratiebelasting

Malta, als EU-lidstaat, brengt enkele bijzonderheden met zich mee die van invloed kunnen zijn op je emigratiebelastingplanning. Het goede nieuws: je profiteert van het recht op vrij verkeer binnen de EU. Het minder goede nieuws: dat verandert niets aan de bestaande belastingplicht in Duitsland.

Fiscale woonplaats verleggen naar Malta

De overstap naar een fiscale woonplaats in Malta is relatief eenvoudig, maar activeert automatisch de Duitse emigratiebelasting. Malta hanteert de 183-dagenregel: wie meer dan 183 dagen per jaar op Malta verblijft, wordt er fiscaal inwoner.

Voor inschrijving in Malta heb je nodig:

• Een Maltees adres (huur- of koopcontract)
• Bewijs van voldoende financiële middelen
• Ziektekostenverzekering
• Inschrijving bij de Maltese belastingdienst (IRD)

Het bijzondere: Malta heeft een aantrekkelijk belastingregime voor niet-gevestigden (Non-Dom). Als Non-Dom betaal je alleen belasting over het inkomen dat je daadwerkelijk naar Malta overboekt of daar verdient. Klinkt verleidelijk, maar dat helpt je niet bij de Duitse emigratiebelasting.

EU-vrij verkeer vs. Exit Tax

Hier wordt het juridisch interessant. Je hebt als EU-burger het recht je overal binnen de EU te vestigen. Toch mag Duitsland emigratiebelasting heffen. Duitsland moet echter EU-conforme versoepelingen aanbieden. De belangrijkste is de uitstelregeling bij verhuizing binnen de EU. Dit betekent: je kunt de betaling van de emigratiebelasting uitstellen tot het moment dat je de aandelen echt verkoopt.

Timing: Het perfecte moment voor de verhuizing

De timing van je Malta-verhuizing kan een aanzienlijke invloed hebben op je belastingdruk. Hier zijn de belangrijkste overwegingen:

Let op het seizoen: Begin het jaar verhuizen geeft je meer tijd voor je belastingaangifte en eventuele uitstelverzoeken. Bovendien kun je dan optimaal gebruikmaken van het gehele jaar voor de 183-dagenregel van Malta.

Houd rekening met het bedrijfsseizoen: Heeft je bedrijf seizoensinvloeden, verhuis dan in een financieel zwakkere periode voor een lagere waardering. Ik ken een horecaondernemer die bewust in de coronawinter van 2021 verhuisde – zijn restaurantdeelneming was toen flink minder waard dan in de zomer.

Liquiditeitsplanning: Zorg dat je voldoende liquide middelen hebt voor de emigratiebelasting. Vraag je uitstel aan, houd dan rekening met 6% rente per jaar.

Mijn Malta-insider-tip: Plan je verhuizing niet in augustus of september. Malta is dan overvol met toeristen, het zoeken naar woonruimte is een nachtmerrie en alle overheidsinstellingen draaien op een laag pitje. Maart tot mei of oktober zijn veel rustiger.

Emigratiebelasting vermijden of verlagen: Legale strategieën

Niemand betaalt graag meer belasting dan nodig. Het goede nieuws: er bestaan legale mogelijkheden om je emigratiebelasting te verlagen of zelfs te vermijden. Het minder goede nieuws: de meeste vereisen een lange adem en specialistisch advies.

Uitstel van betaling aanvragen

Uitstel is je grootste troef bij een EU-verhuizing naar Malta. In plaats van direct te betalen, kun je de belasting uitstellen tot het daadwerkelijke moment van verkoop. Dat geeft je meer flexibiliteit en liquiditeit.

Vereisten voor uitstel:

• Verhuizing naar een EU-lidstaat (Malta dus OK)
• Aanvraag indienen bij de bevoegde belastingdienst vóór vertrek
• Bewijs van de nieuwe fiscale woonplaats kunnen overleggen
• Garantie stellen bij belastingbedragen boven 25.000 euro

Het addertje onder het gras: je betaalt 6% rente per jaar over het uitgestelde bedrag. Bij uitstel van 100.000 euro is dat 6.000 euro per jaar. Toch kan dit lonen als je aandelen in waarde stijgen of je elders beter rendement haalt.

Ik ken een ondernemer uit Hamburg die zijn 80.000 euro emigratiebelasting heeft uitgesteld en het geld in Maltese vastgoed investeerde. Bij een waardestijging van 12% per jaar heeft hij ondanks de 6% rente toch een mooi resultaat gehaald.

Terugkeer naar Duitsland plannen

Hier een echte insider-tip: Keer je binnen zeven jaar terug naar Duitsland, dan kun je de emigratiebelasting gedeeltelijk of zelfs volledig terugkrijgen.

Voorwaarden voor teruggave:

• Terugkeer binnen zeven jaar na vertrek
• Aandelen zijn in de tussentijd niet verkocht
• Correcte aanvraag bij de belastingdienst
• Teruggave wordt met rente verrekend

Dit is vooral interessant als je Malta als proef of tijdelijke oplossing ziet. Veel digital nomads gebruiken Malta als EU-basis voor een of twee jaar en keren daarna terug. In dat geval was de emigratiebelasting eigenlijk een renteloos voorschot aan de staat.

Bedrijfswaardering optimaliseren

Een legale, maar vaak vergeten strategie: de bedrijfswaardering optimaliseren in jouw voordeel. Dit betekent niet vals spelen, maar slim kiezen van waarderingsmethode en -moment.

Waarde-optimalisatie door:

• Methodeselectie: Income waarde vs. substantiële waarde per type bedrijf
• Tijdstip: Waarderen tijdens zwakkere omzetten
• Afslag: Minderheids- en illiquiditeitskortingen
• Bijzondere risico’s: Aantonen van risico’s en afhankelijkheden

Een praktijkvoorbeeld: Een cliënt van mijn belastingadviseur had 15% in een familiebedrijf. De eerste waardering kwam uit op 1,2 miljoen euro. Een tweede, andere waardering kwam uit op 950.000 euro – een besparing van meer dan 65.000 euro emigratiebelasting.

Belangrijke opmerking: Al deze strategieën zijn legaal, maar vragen om professioneel advies. Blijf weg van dubieuze ‘belastingoptimalisatie-modellen’ van internet.

Kosten en bijkomende kosten: Wat een verhuizing naar Malta echt kost

De emigratiebelasting is slechts het topje van de ijsberg. Een professionele verhuizing naar Malta brengt nog een reeks andere kosten met zich mee die je zeker mee moet nemen in je berekening.

Fiscale en juridische begeleiding

Zonder professionele begeleiding loop je kans dure fouten te maken. De kosten voor goede experts zijn een investering die zich bijna altijd terugbetaalt.

Mijn tip: Investeer in een adviseur met internationale verhuiservaring. Ik koos in het begin een goedkope adviseur die vooral lokale bedrijven deed – gevolg: drie maanden getouwtrek met de fiscus en alsnog naar een specialist gegaan.

Verhuiskosten en administratieve lasten

De praktische verhuis­kosten zijn overzichtelijk, maar hangen af van je wensen. Malta is klein, maar de infrastructuur is niet altijd optimaal.

Basis­kosten verhuizing naar Malta:

• Vliegticket: 150-400 € (afhankelijk van seizoen en boeking)
• Verhuisgoederen: 1.500-4.000 € (voor een 3-kamer huishouden)
• Eerste accommodatie: 800-2.500 € (Airbnb voor 2-4 weken)
• Borg huurwoning: 2-6 maanden huur (vaak contant te betalen)
• Huurauto: 300-600 € per maand (bijna onmisbaar)

Overheidszaken en inschrijving:

• Residency Permit: 280 € (EU-burger)
• ID-kaart Malta: 50 €
• Rijbewijs omwisselen: 65 €
• Bankrekening openen: 0-200 € (afhankelijk van bank)
• Zorgverzekering: 100-300 € per maand

Verborgen kosten op Malta

Malta heeft zijn eigenaardigheden die tot onverwachte uitgaven kunnen leiden. Na drie jaar op het eiland ken ik de belangrijkste valkuilen:

Energie­kosten: Malta importeert bijna alle elektriciteit. Aircos in de zomer laten je rekening al snel oplopen tot 200-400 euro. Tip: Let bij het zoeken naar een appartement op moderne apparatuur en goede isolatie.

Internet en telefonie: Snel internet is prijzig. Voor een fatsoenlijke zakelijke aansluiting betaal je 50-80 euro per maand. Sommige gebieden hebben nog steeds matige dekking.

Import en verzending: Bijna alles wordt geïmporteerd en dat merk je in de prijs. Online bestellingen uit Duitsland duren vaak 2-3 weken en de verzendkosten zijn soms hoger dan de waarde van het product.

Budgettip: Reserveer de eerste zes maanden 20-30% extra budget bovenop je berekening. Malta heeft veel kleine verborgen kosten die optellen.

Levensonderhoudskosten in vergelijking met Duitsland:

Veelgemaakte fouten en hoe je ze voorkomt

Van fouten leer je – nog beter is leren van andermans fouten. Hier vind je de meest gemaakte valkuilen bij een verhuizing naar Malta en de berekening van de emigratiebelasting.

Timingfouten bij uitschrijving

De vaakst voorkomende en duurste fout: de verkeerde volgorde bij uit- en inschrijving. Veel mensen denken dat ze zich eerst in Malta kunnen inschrijven en dan pas in Duitsland afmelden. Fout gedacht.

De juiste volgorde:

1. Advies en waardering omtrent emigratiebelasting starten
2. Uitstelaanvraag indienen (indien gewenst)
3. Uitschrijven in Duitsland bij de gemeente
4. Aangifte emigratiebelasting doen bij de belastingdienst
5. Inschrijving op Malta binnen 3 maanden afronden

Een kennis deed het verkeerd om: eerst Malta-inschrijving, daarna uitschrijven in Duitsland. De belastingdienst vond dat hij feitelijk al in januari was geëmigreerd (volgens Malta-inschrijving), terwijl hij zich pas in maart uitschreef in Duitsland. Gevolg: twee maanden extra belastingplicht en een ingewikkelde procedure.

Waarderingsfouten bij deelnemingen

Bedrijfswaardering is geen vrijblijvend spelletje. Ik heb al cliënten gezien die dachten dat ze met de uitkomst konden marchanderen. Dat eindigt meestal met een controle.

Typische fouten bij waardering:

• Verouderde waarderingen: Ouder dan 6 maanden worden vaak niet geaccepteerd
• Ongeschikte methode­keuze: Bij winstgevende bedrijven kiezen voor de substantiële waarde
• Ongekwalificeerde deskundigen: Je buurman met een economische opleiding is niet genoeg
• Niet gedocumenteerde kortingen: Minderheidskortingen zonder onderbouwing

Mijn advies: Investeer in een degelijke waardering door een beëdigd taxateur. De 5.000-8.000 euro die je hieraan kwijt bent, kunnen je een veelvoud aan belasting en stress besparen.

Communicatie met de belastingdienst

De Duitse belastingdienst kijkt scherp naar vertrekkende belastingplichtigen. Transparantie en proactieve communicatie zijn hier cruciaal.

Do’s bij communicatie met de fiscus:

• Alle documenten volledig en tijdig aanleveren
• Een belastingadviseur als gemachtigde benoemen
• Bewijzen van Maltese woonplaats verzamelen (huurcontract, rekeningen, enz.)
• Wijzigingen proactief melden

Don’ts bij communicatie met de fiscus:

• Onvolledige of tegenstrijdige verklaringen
• Aanvragen laten liggen of vertraagd reageren
• Pogingen tot manipuleren van waarderingen
• Ontbrekende documentatie van het verblijf op Malta

Ervaring na drie jaar Malta: De Duitse fiscus controleert Malta-verhuizingen extra streng. Wees eerlijk, volledig en laat je professioneel begeleiden. Sjoemelen komt vrijwel altijd uit en kost uiteindelijk veel meer dan het netjes regelen.

Veelgestelde vragen over de emigratiebelasting Malta

Moet ik emigratiebelasting betalen als ik slechts 0,5% in een GmbH bezit?
Nee, de emigratiebelasting geldt pas vanaf een minimaal belang van 1% in een kapitaalvennootschap. Met 0,5% betaal je geen Exit Tax.

Mag ik de emigratiebelasting aftrekken in mijn aangifte?
De emigratiebelasting zelf is niet aftrekbaar, omdat het een fictieve verkoop belast. Wel mag je de kosten voor advies en berekening van de emigratiebelasting als beroepskosten opvoeren.

Wat gebeurt er als ik mijn aandelen na mijn verhuizing naar Malta verkoop?
Heb je uitstel aangevraagd, dan wordt de uitgestelde emigratiebelasting bij verkoop opeisbaar. Op Malta betaal je als Non-Dom alleen belasting over inkomens die je naar Malta overmaakt.

Hoe lang heb ik de tijd om uitstel van betaling aan te vragen?
De uitstelaanvraag moet vóór het vertrek zijn ingediend. Na uitschrijving in Duitsland ben je te laat. Plan minstens 4-6 weken verwerkingstijd in.

Kan ik de 183-dagenregel op Malta omzeilen?
Nee, en probeer dat ook niet. Malta controleert aanwezigheid streng en overtredingen kunnen duur uitpakken. Het helpt daarnaast niet bij de Duitse emigratiebelasting.

Wat kost professioneel advies over de emigratiebelasting?
Volledige begeleiding inclusief waardering kost tussen de 5.000 en 15.000 euro. Dat lijkt veel, maar bespaart je vaak een veelvoud aan belasting.

Moet ik ook emigratiebelasting over buitenlandse deelnemingen betalen?
Ja, de emigratiebelasting geldt voor alle deelnemingen vanaf 1%, ongeacht of het bedrijf in Duitsland of in het buitenland gevestigd is.

Kan ik na mijn verhuizing naar Malta nog belastingplichtig zijn in Duitsland?
Ja, als je in Duitsland nog significante economische belangen hebt (vastgoed, bedrijf) kan je beperkt belastingplichtig blijven.

Hoe bewijs ik dat ik daadwerkelijk in Malta verblijf?
Verzamel alle bewijzen: vliegtickets, huurcontracten, rekeningen, telefoondata. De Maltese en Duitse fiscus kunnen deze opvragen.

Wat gebeurt er bij een belastingcontrole na mijn vertrek?
Duitsland kan ook na vertrek een controle instellen. Bewaar daarom alle relevante documenten minimaal 10 jaar en bewijs dat je echt in Malta woont.