Inhoudsopgave De beste woonwijken voor internationale gezinnen Het Maltese schoolsysteem voor expatgezinnen begrijpen De beste scholen voor expatkinderen op Malta Praktische tips voor de gezinsverhuizing naar Malta Kosten en budget: Waar je écht rekening mee moet houden Veelgestelde vragen van expatgezinnen Toen ik drie jaar geleden met mijn twee kinderen naar Malta verhuisde, dacht ik naïef: Hoe moeilijk kan het zijn? Spoiler: best pittig. Tussen de zoektocht naar een woning in de chaotische Maltese huurmarkt en het uitzoeken welke school geschikt was voor Max (toen 8) en Luna (6), stond ik op het punt om meteen rechtsomkeert te maken. Vandaag, drie jaar later, wonen wij in Gzira, spreken de kinderen vloeiend Engels en een beetje Maltees, en weet ik eindelijk waar het op aankomt. Daarom deel ik nu alles wat ik destijds graag had willen weten: Welke buurten écht gezinsvriendelijk zijn, waar je de beste scholen vindt en hoe je de verhuizing zonder zenuwinzinking doorstaat. Gezinsvriendelijke wijken op Malta: De beste woonwijken voor internationale gezinnen Malta is klein, maar de verschillen tussen de wijken zijn enorm. Wat perfect is voor een solo workation-nomade kan voor een gezin met kinderen een regelrechte nachtmerrie zijn. Hier mijn topaanbevelingen op basis van drie jaar vallen en opstaan: Sliema: De expat-hotspot voor gezinnen Sliema is zonder twijfel de nummer één voor internationale gezinnen. Waarom? Allereerst vanwege de infrastructuur: Alles is binnen handbereik – van Carrefour tot drie verschillende apotheken, waar iedereen Engels spreekt. Daarnaast de internationale sfeer: In ons woonblok wonen gezinnen uit Duitsland, Italië, Zweden en Brazilië. De kinderen groeien vanzelf meertalig op. Tigne Point (een modern wooncomplex direct aan zee) is bijzonder populair bij expatgezinnen. Voor een 3-kamer appartement betaal je hier zon 1.800-2.500 euro per maand, maar daar krijg je wel een zwembad, fitness en een conciërge bij, die je ook gewoon een pakketje aanneemt als je toevallig bij de bank bent. Voordeel voor gezinnen: Korte afstanden naar internationale scholen, veilige straten om te fietsen, genoeg speeltuinen. Nadeel: Duur en in de zomer propvol met toeristen. St. Julians: Partywijk of gezinsparadijs? St. Julians heeft twee gezichten. Het ene ken je uit de media: Paceville met zijn clubs en dronken toeristen. Het andere is het rustige woongebied boven de kust, waar veel Maltese gezinnen wonen. Ik raad de omgeving rond St. Georges Bay of richting Balluta Bay aan. Hier vind je moderne appartementen vanaf 1.400 euro (2 kamers) tot 2.200 euro (3 kamers). Groot voordeel: de boulevard is ideaal om te joggen of fietsen met kinderen, en je hebt meerdere stranden op loopafstand. Insidertip: Mijd de buurt rond Paceville, vooral in het weekend. Het geluidsniveau is zelfs met gesloten ramen nauwelijks te doen. Gzira: Mijn persoonlijke inside tip Hier woon ik met mijn kinderen, en ik heb er nog geen seconde spijt van gehad. Gzira is strategisch perfect gelegen: 5 minuten lopen naar Sliema, 10 minuten met de bus naar Valletta, en toch betaal je aanzienlijk minder huur. Een 3-kamer appartement heb je hier vanaf 1.200 euro, als je een ouder gebouw zonder zwembad neemt. Nieuwbouw met lift en airco kost ongeveer 1.600-1.900 euro. Het Manoel Island Park is perfect voor gezinnen: veilig, schoon en uitzicht op zee. Woonwijk 2-kamer (€/maand) 3-kamer (€/maand) Gezinsvriendelijkheid Dichtbij scholen Sliema 1.400-2.000 1.800-2.500 Zeer hoog Uitstekend St. Julians 1.200-1.800 1.600-2.200 Hoog (buiten Paceville) Goed Gzira 900-1.400 1.200-1.900 Zeer hoog Goed Swieqi 1.100-1.600 1.400-2.000 Hoog Zeer goed Msida 800-1.200 1.000-1.500 Gemiddeld Uitstekend Swieqi: Rustig, maar zeker niet saai Swieqi is het Maltese equivalent van een Nederlandse voorstad. Hier wonen veel lokale gezinnen, wat betekent: echt gemeenschapsgevoel, weinig toeristen, lagere prijzen. Vooral de buurt rond de Tas-Sliema Road is populair onder expats. Het enige nadeel: Je hebt een auto nodig of je moet vertrouwen op het Maltese bussysteem. Spoiler: Dat is best frustrerend als je zesjarige na school op de bus wacht en de chauffeur besluit onverwacht pauze te nemen. Msida: Voordelig en toch centraal Msida is mijn tip voor gezinnen met een kleiner budget. Je betaalt hier de laagste huren in de regio en bent toch in 15 minuten in Valletta of Sliema. De wijk heeft de afgelopen jaren flink geïnvesteerd: nieuwe restaurants, betere infrastructuur, meer veiligheid. Let op: De omgeving direct aan de haven kan s nachts wat onaangenaam zijn. Ik raad de hoger gelegen woonwijken boven de hoofdweg aan. Het Maltese schoolsysteem voor expatgezinnen begrijpen Het Maltese schoolsysteem is een mix van Britse tradities en lokale eigenheden. Als EU-burger hebben je kinderen in principe recht op gratis onderwijs aan openbare scholen, maar – en dat is een grote maar – in de praktijk is het een stuk ingewikkelder. Openbare versus particuliere scholen: wat je moet weten Openbare scholen op Malta geven les in het Maltees en Engels. Voor Maltese kinderen is dat normaal, maar voor je Duitse of Italiaanse kroost kan het een uitdaging zijn. Niet omdat het niveau laag is – integendeel. Maar Maltees is een Semitische taal die ongeveer evenveel op Duits lijkt als Chinees op Spaans. Particuliere scholen zijn op Malta heel normaal en niet alleen voor de upper class. Veel Maltese middenklassegezinnen sturen hun kinderen naar een privéschool omdat de klassen kleiner zijn en de faciliteiten vaak beter. Mijn advies: Voor expat-kinderen is een particuliere of internationale school meestal de betere keuze, tenzij je echt langdurig blijft en volledige integratie wilt voor je kinderen. Internationale scholen: De gouden standaard voor expatgezinnen Internationale scholen op Malta volgen meestal het Britse curriculum of het International Baccalaureate (IB). Dit betekent dat je kinderen probleemloos kunnen overstappen naar andere internationale scholen wereldwijd, en hun diploma’s overal erkend worden. Het nadeel? De kosten. Je betaalt tussen de 8.000 en 15.000 euro per jaar per kind. Dat is fors, maar vergeleken met Londen of Zürich is het nog relatief bescheiden. Inschrijven: Begin op tijd of sluit achteraan Dit is de belangrijkste tip die ik toen niet kende: Schrijf je kinderen zo vroeg mogelijk in. De beste internationale scholen hebben wachtlijsten en sommige leerjaren zijn al een jaar van tevoren volgeboekt. Meestal heb je nodig: Vorige schoolrapporten (vertaald naar het Engels) Vaccinatieboekje Kopie van het paspoort Bewijs van adres op Malta Bij sommige scholen: toelatingstest of interview Insidertip: Veel scholen bieden proefdagen aan. Maak hier gebruik van om te zien of je kind zich op zijn gemak voelt. De beste school op papier heeft geen zin als je achtjarige elke ochtend in tranen is. De beste scholen voor expatkinderen op Malta Na drie jaar en talloze gesprekken met andere expatouders weet ik precies welke scholen werken. Hier mijn eerlijke beoordeling van de topkeuzes: Internationale scholen: Onderwijs op wereldniveau Verdala International School (Pembroke): De Rolls-Royce onder de internationale scholen. IB-programma van kleuter tot diploma, piepkleine klassen (maximaal 18 leerlingen), fantastische faciliteiten. Mijn vriendin Sarah stuurt haar dochters hierheen en roemt de persoonlijke aandacht. Kosten: circa 12.000-15.000 euro per jaar. QSI Malta (Mosta): Amerikaans curriculum, super internationaal (meer dan 40 nationaliteiten), uitstekende begeleiding voor kinderen met speciale behoeften. Ideaal als je uit de VS komt of ooit terug wilt. Kosten: 10.000-13.000 euro per jaar. San Andrea School (Pembroke): Brits curriculum, kleinschalige school met een huiselijke sfeer. Zeer goed voor jonge kinderen (tot 14 jaar). Hier zitten Max beste vrienden, en de ouders zijn erg tevreden. Schoolgeld: 8.000-11.000 euro per jaar. Particuliere scholen: Maltesische kwaliteit met internationale inslag Particuliere scholen op Malta zijn vaak een goed compromis: goedkoper dan internationale scholen, maar met meer flexibiliteit dan openbare scholen. St. Edwards College (Birgu): Traditioneel jongensinternaat met uitstekende reputatie. Erg academisch, sterk sportbeleid. Heb je een zoon die structuur en discipline nodig heeft, dan is dit een goede keuze. Kosten: ongeveer 5.000-7.000 euro per jaar. St. Dorothys School (Żebbuġ): Meisjesschool met een uitstekende reputatie, zeker op het vlak van exacte vakken. Mijn buurvrouw Maria is enorm enthousiast over de persoonlijke aandacht. De kosten zijn vergelijkbaar met St. Edwards. School Type Leeftijd Kosten/jaar (€) Curriculum Wachtlijst Verdala International Internationaal 3-18 12.000-15.000 IB Ja QSI Malta Internationaal 3-18 10.000-13.000 Amerikaans Meestal San Andrea Internationaal 3-14 8.000-11.000 Brits Ja St. Edwards Privaat 5-18 5.000-7.000 Maltees/Brits Zelden St. Dorothys Privaat 5-18 5.000-7.000 Maltees/Brits Zelden Openbare scholen: Voor wie volledige integratie wil Openbare scholen op Malta zijn gratis en vaak verrassend goed. Voordeel: je kinderen worden volledig opgenomen en spreken na twee jaar vloeiend Maltees – een vaardigheid die je niet moet onderschatten. St. Aloysius College (Birkirkara): Een van de meest gerespecteerde openbare scholen. Hoge academische normen, maar wel in het Maltees en Engels. Blijf je lang én zijn je kinderen jonger dan 10, dan kan dit prima werken. Belangrijk om te weten: Sommige openbare scholen hebben ook klassen waar vooral in het Engels wordt lesgegeven. Vraag bij het ministerie van Onderwijs naar de English Stream – wellicht een interessante optie. Praktische tips voor de gezinsverhuizing naar Malta Verhuizen met kinderen naar Malta is als een ingewikkelde legpuzzel: alle stukjes moeten gelijktijdig in elkaar vallen. Hier de belangrijkste lessen uit mijn eigen (chaotische) ervaring: Woning zoeken met gezin: hier moet je op letten Een huis zoeken op Malta is zwaarder dan vechten om de laatste kinderopvangplek in Amsterdam. Met kinderen wordt het nóg lastiger, omdat je eisenpakket een stuk langer is. Mijn checklist voor gezinsgeschikte woningen: Minimaal op de eerste verdieping (begane grond = lawaai en veiligheidsissues) Lift bij hogere verdiepingen (buggy, boodschappen, vermoeide kinderen) Airco in alle slaapkamers (de Maltese zomers zijn genadeloos) Wasmachine in het appartement (wasserettes zijn duur) Veilige ramen of balkonhekken (veiligheid eerst) Internetsnelheid testen (homeschooling, Netflix voor druilerige dagen) Onderhandelingstip: Veel verhuurders zijn flexibel met meubels als je langer huurt. Ik heb bijvoorbeeld een vaatwasser bedongen – met twee kinderen echt onmisbaar. Overheidszaken regelen met kinderen: je overleeft het! Maltese bureaucratie met kids aan je zijde is als een hindernisbaan met extra ballast. Hier mijn tips voor stressvermindering: Residence Card aanvragen: Nodig voor schoolinschrijvingen en zorgverzekering. Ga vroeg (8:00 uur) naar het Identity Malta kantoor in Gzira. Neem snacks, een tablet met offline spelletjes en een flinke dosis geduld mee. Wachttijd kan 2-3 uur zijn. Zorgverzekering: Als EU-burger heb je recht op het openbaar zorgsysteem. Toch raad ik een aanvullende privéverzekering aan – de wachtlijsten bij de overheid zijn lang en kinderen zijn nu eenmaal ongeduldig als ze ziek zijn. Bankrekening openen: Neem alle documenten mee: paspoort, residence card, huurcontract, salarisstrook. Sommige banken (zoals HSBC) zijn expatvriendelijker dan andere. Reken op 2-3 afspraken om alles geregeld te krijgen. Integratie van de kinderen: taal, vriendjes, activiteiten Het belangrijkste om te weten: kinderen passen zich sneller aan dan jij. Mijn twee waren sneller ingeburgerd dan ikzelf. Taalbarrière doorbreken: Hoewel Malta officieel tweetalig is, spreken veel locals onderling Maltees. Je kinderen leren vanzelf Engels, maar wat Maltees erbij helpt enorm voor de integratie. YouTube-kanalen als Learn Maltese zijn verrassend goed. Activiteiten en sport: Sport is de universele vriendjesmaker. Op Malta is voetbal koning, maar ook zwemmen, tennis en rugby zijn populair. De meeste clubs staan open voor internationale kinderen. Culturele verschillen: Maltese gezinnen zijn ontzettend gastvrij, maar ook traditioneler dan je misschien gewend bent. Zondagse familielunch is heilig, en kinderen zijn vaak tot laat op pad – dit is heel normaal. Malta expat gezinskosten: Waar je écht rekening mee moet houden Laten we eerlijk zijn over geld. Malta is goedkoper dan Londen of Zürich, maar duurder dan Berlijn of Barcelona. Met kinderen lopen de kosten snel op. Huurprijzen per wijk: Zo is het écht De huren op Malta zijn de afgelopen jaren geëxplodeerd. Wat in 2019 nog 1.200 euro kostte, is nu 1.600 euro. Met kinderen heb je minstens 3 kamers nodig, het liefst 4 als ze niet hetzelfde geslacht hebben. Realistische maandhuren (3-kamer, gezinssituatie): Sliema/St. Julians: 1.800-2.500 euro (prima locatie, alles dichtbij) Gzira/Ta Xbiex: 1.400-2.000 euro (mijn favoriet) Swieqi/San Gwann: 1.500-2.200 euro (rustig, maar auto nodig) Msida/Birkirkara: 1.200-1.700 euro (goedkoper, minder centraal) Mosta/Naxxar: 1.000-1.500 euro (suburbaan, auto noodzakelijk) Extra kosten die je vaak vergeet: Borg (2-3 maanden huur), makelaarscourtage (1 maand huur), stroom/water (150-250 euro in de zomer!), internet (35-50 euro), verzekering (20-30 euro). Schoolgeld: De grootste uitgave op je gezinsbudget Dit is de echte kostenpost. Voor twee kinderen op internationale scholen betaal je al snel meer dan voor je huur: Schooltype Kosten per kind/jaar Extra kosten Voor 2 kinderen Openbaar 0 euro Boeken, uniform: 200 € 400 euro Particulier (Maltees) 5.000-7.000 euro Boeken, activiteiten: 500 € 11.000-15.000 euro Internationaal 8.000-15.000 euro Vervoer, lunch: 1.000 € 18.000-32.000 euro Bespaaradvies: Veel internationale scholen geven korting voor broertjes/zusjes (10-20%) en vroegbetalers (5%). Dat kan bij twee kinderen 2.000-3.000 euro per jaar schelen. Levensonderhoud met kinderen: de realiteit op Malta Basisvoedingsmiddelen zijn op Malta zon 20-30% duurder dan in Nederland of Duitsland. Met kinderen merk je dit meteen: Boodschappen (gezin met 2 kinderen): 800-1.200 euro/maand Kinderkleding: 100-200 euro/maand (ze groeien snel!) Vrije tijd: 200-400 euro/maand Auto (indien nodig): 400-600 euro/maand (lease, verzekering, benzine) Particuliere zorgverzekering: 150-300 euro/maand voor het gezin Mijn maandbudgetvoorbeeld (gezin met 2 kinderen): Huur (3-kamer Gzira): 1.600 euro Nebenkosten: 200 euro Internationale school (2 kinderen): 2.000 euro Boodschappen: 1.000 euro Vervoer: 150 euro Vrije tijd/sport: 300 euro Overig: 250 euro Totaal: 5.500 euro/maand Dat is geen luxeleven, maar comfortabel. Als je voor openbare scholen kiest kun je met 3.500 euro rondkomen, met een luxe appartement en topscholen loopt het al snel op tot 8.000 euro. Veelgestelde vragen van expatgezinnen over Malta Hoe lang duurt het voordat kinderen zich op Malta thuis voelen? Uit mijn eigen ervaring en die van andere expatgezinnen: 3-6 maanden voor de basisinburgering, 12-18 maanden voor echte integratie. Jongere kinderen (onder 10) passen zich sneller aan dan tieners. Is Malta veilig voor kinderen? Ja, Malta heeft een van de laagste criminaliteitscijfers van Europa. De grootste risico’s zijn verkeer (Maltezer bestuurders zijn… creatief) en de felle zon. Mijn kinderen gaan vanaf 8 jaar zelfstandig door de buurt. Welke talen moeten kinderen op Malta leren? Engels is een must, Maltees helpt bij de integratie. Kom je uit Nederland of Duitsland: blijf thuis je moedertaal spreken zodat ze het niet kwijtraken. Veel kinderen hier spreken vloeiend drie tot vier talen. Wat is de beste periode om te verhuizen? September is ideaal: begin van het schooljaar, minder hitte, minder toeristen. Vermijd juli/augustus (te heet en chaotisch) en januari (regenachtig en somber). Heb ik een auto nodig met kinderen op Malta? In Sliema, Gzira of St. Julians red je het zonder. In andere gebieden wordt het lastig. Het ov werkt, maar met buggy en bij slecht weer is het irritant. Mijn compromis: e-bike voor korte stukken, taxi als het moet. Hoe vind ik andere expatgezinnen? Facebookgroepen als Expats in Malta of International Families Malta zijn goud waard. Ook bij de scholen zijn meestal oudergroepen. WhatsAppgroepen komen vanzelf – Malta is klein, je ontmoet elkaar gegarandeerd. Hoe zit het met kinderartsen en gezondheidszorg? Het publieke systeem is oké, maar traag. Ik raad een privéverzekering aan (150-200 euro/maand voor het hele gezin). Dr. Maria Camilleri in Sliema is gespecialiseerd in internationale gezinnen en spreekt vloeiend Duits. Kunnen kinderen hun Duitse/Italiaanse/Zweedse diploma’s op Malta voortzetten? Internationale scholen met IB of Brits curriculum worden wereldwijd erkend. Bij Malteses scholen ligt dat ingewikkelder – het systeem is anders. Plan de overgang goed, vooral voor tieners vlak voor het examen. Hoe duur zijn kinderactiviteiten? Zwemclub: 40-60 euro/maand, voetbal: 30-50 euro/maand, muziekschool: 80-120 euro/maand. Bios: 6-8 euro per ticket. Attractieparken zoals Playmobil FunPark: 15-20 euro entree. Over het algemeen goedkoper dan Duitsland of Zwitserland. Wat als mijn kind heimwee heeft? Heel normaal én tijdelijk. Skype-afspraken met thuisvriendjes, pakketjes van oma, Nederlandstalige/Duitse/Italiaanse tv via VPN. Na 3-4 maanden wordt het beter. Blijft het: er zijn Nederlandstalige/Duitstalige kinderpsychologen op Malta.
