Belastingcontrole in eigen land: Uw rechten bij Maltese vennootschappen – Strategieën voor auditverdediging

Wat gebeurt er bij een belastingcontrole van jouw Malta-vennootschap?

Een belastingcontrole van jouw Malta-vennootschap verloopt anders dan bij een gewone Duitse GmbH. Dat komt doordat jouw thuislandse belastingdienst eerst moet toetsen of – en hoe – ze überhaupt toegang tot jouw Maltese bedrijf krijgen.

De aanleiding voor controle: Waarom juist jij?

Vaak zijn het steekproeven of sectorcontroles. Bij Malta-vennootschappen komen echter vaak specifieke triggers bij:

• Twijfels over substance: De belastingdienst twijfelt of jouw bedrijf daadwerkelijk op Malta actief is
• Directeurenwisseling: Je staat opeens als nieuwe directeur ingeschreven
• Opvallende transacties: Grote geldstromen tussen Duitsland en Malta
• Meldingen door derden: Zakenpartners of oud-medewerkers melden zich
• Automatische informatie-uitwisseling: Malta meldt jouw vennootschap automatisch aan Duitsland

De soorten controles: Wat kun je verwachten

Bij Malta-vennootschappen zie ik in de praktijk drie types controles telkens terug:

De eerste schrik: Wat betekent de controle-aankondiging?

De controle-aankondiging (Außenprüfungsordnung – AO) is te vergelijken met een rechterlijk bevel: juridisch bindend en niet onderhandelbaar. Gewoonlijk staat erin:

1. De controleperiode (vaak 3-5 jaar achteraf)
2. De te controleren belastingsoorten
3. De naam van de controleur
4. De rechtsgrondslag van de controle

Bij Malta-vennootschappen staat er vaak ook bij: “Controle van de toevoegingsheffing volgens §§ 7-14 AStG” (Buitenlandse Belastingwet). Dat is de juridische term voor: “We onderzoeken of jouw Malta-BV enkel een brievenbusmaatschappij is.”

Jouw rechten bij een bedrijfscontrole: Wat je moet weten

Veel ondernemers denken dat ze weerloos zijn tegenover de belastingdienst. Dat klopt niet. Je hebt concrete rechten, die ik je hier graag uitleg.

Recht op een eerlijk proces: Jouw basisbescherming

De belastingdienst moet zich houden aan strikte procedurele regels. Bij Malta-vennootschappen zijn deze bijzonder belangrijk, omdat internationale zaken complex zijn:

• Informatieplicht: De controleur moet uitleggen wat hij controleert en waarom
• Recht op wederhoor: Jij mag op alle punten reageren
• Inzage in dossiers: Je mag alle controledocumenten inzien
• Advocaat/adviseursrecht: Je mag een belastingadviseur inschakelen

Praktijktip: Sta vanaf het begin op schriftelijke verslagen van alle gesprekken. Bij internationale kwesties vergeten controleurs graag wat ze gezegd hebben.

Recht op redelijke controletijd

Hier wordt het interessant: bij Malta-vennootschappen heb je vaak meer tijd nodig, omdat documenten uit Malta moeten komen. De belastingdienst moet je “redelijke termijnen” gunnen (§ 200 AO).

In de praktijk betekent dat:

• Minimaal 2 weken voor documenten uit Duitsland
• 4-6 weken voor documenten uit Malta
• Verlenging bij vertaalaanvragen
• Rekening houden met Maltese feestdagen en zomervakantie

Jouw recht op bescherming van vertrouwen

Dit is een krachtig middel, dat velen niet kennen. Als je je tot nu toe aan geldende regels hield en de rechtspraak verandert nadien, kun je je beroepen op bescherming van vertrouwen.

Bij Malta-vennootschappen speelt dit bijvoorbeeld bij:

• Wijzigingen in substance-eisen
• Nieuwe interpretaties van belastingverdragen
• Aanscherpingen van de toevoegingsheffing

Grenzen aan controlemogelijkheden: Wat de fiscus niet mag

Ook de Duitse belastingdienst kent duidelijke grenzen, zeker bij Malta-structuren:

Audit Defense Strategieën: Zo bereid je je voor

De beste verdediging is een goede voorbereiding. Na 15 jaar praktijkervaring weet ik: wie gestructureerd werkt, staat vrijwel altijd sterker.

De 48-uur-regel: Immediate acties na aankondiging van de controle

Wanneer de controleaankondiging binnenkomt, heb je meestal maar enkele dagen voor de eerste stappen. Hier mijn directe checklist:

1. Aankondiging grondig analyseren: Wat wordt er precies onderzocht?
2. Belastingadviseur inschakelen: Meteen, niet pas “als het uitkomt”
3. Documenten inventariseren: Wat is aanwezig, wat ontbreekt?
4. Malta-partners informeren: Advocaat, fiscalist, secretary ter plaatse
5. Communicatiestrategie vastleggen: Wie spreekt met de controleur?

Documentenstrategie: Wat moet je paraat hebben

Bij Malta-vennootschappen vragen controleurs volgens mijn ervaring altijd naar deze documenten. Zorg dat ze op orde zijn:

• Vennootschapsrechtelijke documenten: Oprichtingsakte, aandeelhoudersovereenkomsten, notulen
• Substance-bewijs: Huurcontracten, arbeidscontracten, directieovereenkomsten
• Operationele documenten: Facturen, contracten, correspondentie
• Financiële stukken: Jaarrekeningen, bankafschriften, belastingaangiftes
• Controle-informatie: Board minutes, director resolutions, transfer pricing documentatie

Expert-tip: Maak een Excel-lijst van alle documenten met datum, vindplaats en de verantwoordelijke op Malta. Dit bespaart je uren tijdens het onderzoek.

De substance-verdediging: Jouw belangrijkste fundament

Het hart van iedere Malta-controle is het substance-vraagstuk: Heeft jouw vennootschap werkelijk economische aanwezigheid op Malta? Hier valt of staat alles.

De drie pijlers van de substance-verdediging:

Communicatiestrategie: Hoe praat je met de controleur?

Het contact met de controleur bepaalt vaak het succes. Mijn gouden regels uit de praktijk:

• Vriendelijk, maar standvastig: Beleefdheid helpt, onderdanigheid niet
• Blijf zakelijk: Geen emotionele uitbarstingen, ook niet bij provocaties
• Documenteer alles: Laat alle gesprekken vastleggen
• Trek grenzen: Weiger beleefd bij ontoelaatbare vragen
• Professioneel delegeren: Stuur complexe vragen door naar je adviseur

Dubbelbelastingverdrag Malta inzetten: Jouw beschermingsschild

Het dubbelbelastingverdrag (DTA) tussen Duitsland en Malta is jouw sterkste juridische houvast. Veel ondernemers kennen het echter onvoldoende of gebruiken het verkeerd.

De belangrijkste DTA-bepalingen voor jouw verdediging

Het DTA Duitsland-Malta van 2001 (laatste wijziging 2018) legt helder vast wie wat mag belasten. De belangrijkste artikelen voor jou:

• Artikel 4 (Inwonerschap): Waar is jouw vennootschap fiscaal gevestigd?
• Artikel 7 (Ondernemingswinsten): Wie mag de winst belasten?
• Artikel 26 (Informatie-uitwisseling): Welke info mag Duitsland opvragen?
• Artikel 27 (Rechtshulp bij belastinginning): Hoe ver gaat de samenwerking?

De Tie-Breaker-test: Als beide landen claims leggen

Soms willen zowel Duitsland als Malta de vennootschap belasten. Dan geldt de zogenaamde Tie-Breaker-test uit artikel 4 lid 3 DTA:

“Een vennootschap is inwoner van het land waar de daadwerkelijke leiding gevestigd is.”

In de praktijk: Waar worden de belangrijke zakelijke besluiten genomen? De fiscus controleert daarbij:

1. Waar vinden board meetings plaats?
2. Waar worden strategische besluiten genomen?
3. Waar wonen de beslissingsbevoegden?
4. Waar worden contracten onderhandeld en getekend?

Informatie-uitwisseling juist begrijpen

Veel Malta-ondernemers vrezen de automatische informatie-uitwisseling. Maar het DTA regelt precies wat Duitsland mag opvragen – en wat niet:

Mutual Agreement Procedure: Bij onenigheid

Als Duitsland en Malta het niet eens zijn, kun je een Mutual Agreement Procedure (MAP) aanvragen. Dat is een arbitrage tussen beide belastingdiensten.

Een MAP is zinvol bij:

• Dubbele belasting ondanks DTA
• Onenigheid over het inwonerschap
• Discussie over vaste inrichting
• Transfer pricing conflicten

De aanvraag moet binnen 3 jaar na de eerste maatregel ingediend worden die tot dubbele belasting leidt.

Veelvoorkomende controlethemas bij Malta-vennootschappen

Uit honderden controles ken ik de lievelingsaanvalspunten van de Duitse fiscus. Als je ze kent, kun je gericht anticiperen.

Controlethema #1: Schijnzelfstandigheid en vaste inrichting

Klassiek geval: Je werkt vanuit Duitsland voor jouw Malta-BV, en de fiscus beweert dat je schijnzelfstandig bent of dat er een vaste inrichting in Duitsland bestaat.

De kritische factoren:

• Werkplek: Waar werk je daadwerkelijk?
• Gezagsverhouding: Wie bepaalt wat jij doet?
• Ondernemersrisico: Draag je zelf risico?
• Bedrijfsmiddelen: Van wie zijn computer, kantoor, enz.?

Mijn tip: Werk maximaal 50% van je tijd in Duitsland en documenteer al je Malta-verblijven volledig. Zo voorkom je 80% van de vaste-inrichtingsproblemen.

Controlethema #2: Transfer pricing en zakelijkheid

Als je Malta-vennootschap zaken doet met Duitse ondernemingen (ook eigen bedrijven), controleert de fiscus de prijsstelling. Is deze zakelijk of kunstmatig hoog/laag?

De meest voorkomende twistpunten:

• Management fees tussen de Duitse en Maltese vennootschap
• Licentievergoedingen voor intellectuele eigendom
• Leningen en rentepercentages
• Dienstverleningscontracten tussen de vennootschappen

Controlethema #3: Substance en economische realiteit

Dit is de grote finale: Heeft jouw Malta-vennootschap werkelijk substantiële bedrijfsactiviteiten of is het alleen een belastingbesparingsvehikel?

De substance-controle wordt op drie niveaus uitgevoerd:

Controlethema #4: Toevoegingsheffing (CFC-regels)

De Duitse CFC-regels (§§ 7-14 AStG) zijn het scherpste zwaard van de fiscus tegen Malta-structuren. Ze gelden als:

1. Je meer dan 50% bezit in de Malta-BV EN
2. De Malta-vennootschap “passieve inkomsten” verdient EN
3. De belastingdruk op Malta lager is dan 25%

Passieve inkomsten zijn bijvoorbeeld:

• Rente en dividenden
• Licentievergoedingen zonder substantiële ontwikkeling
• Vastgoedopbrengsten
• Kapitaalwinsten

De drie meest voorkomende fouten van controleurs bij Malta-vennootschappen

Ja, ook controleurs maken fouten. Als je ze kent, kun je er je voordeel mee doen:

1. Maltees recht wordt genegeerd: De controleur past Duits recht toe op Maltese zaken
2. DTA-bepalingen worden overgeslagen: De controleur vergeet verdragsrechten
3. Substance wordt oppervlakkig onderzocht: De controleur kijkt vooral naar Duitsland, niet naar Malta

Als het ernst wordt: Professionele verdediging organiseren

Soms red je het niet alleen. Als de controle escaleert of de rechtsvragen ingewikkeld zijn, heb je experts nodig. Hier leg ik uit wie je wanneer inschakelt.

Het optimale adviesteam voor Malta-controles

Een sterke verdediging bij Malta-controles vereist minimaal drie specialisten:

Wanneer heb je een advocaat nodig?

Niet iedere controle vraagt om een advocaat. Maar in deze gevallen moet je direct schakelen:

• Strafzaak dreigt: Bij verdenking van belastingfraude
• Flinke naheffing: Bij geschillen boven de €100.000
• DTA-conflict: Duitsland en Malta zijn het oneens
• Procedurefouten: Fiscus handelt buiten de regels
• EU-rechten in het geding: Fundamentele vrijheden kunnen worden geschonden

Coördinatie Duitsland-Malta

Het lastigste aan Malta-controles is de afstemming tussen twee landen. Mijn checklist voor perfecte samenwerking:

1. Gezamenlijke strategie ontwikkelen: Duitse en Maltese adviseurs moeten hetzelfde verhaal hebben
2. Documenten synchroniseren: Alles moet overal kloppen
3. Communicatie beheersen: Eén contactpersoon per land aanwijzen
4. Tijdsplanning afstemmen: Maltese en Duitse termijnen in lijn brengen

Kosten-batenanalyse: Wat is een goede verdediging waard?

Een professionele verdediging kost tussen €15.000 en €50.000, afhankelijk van de complexiteit. Dat klinkt fors, maar doorgaans loont het zich ruimschoots:

Praktijkvoorbeeld: Een cliënt moest €180.000 naheffen. Na 18 maanden procedure en €35.000 advieskosten betaalde hij uiteindelijk €25.000. Besparing: €155.000 min €35.000 = €120.000 netto.

De meest voorkomende fouten van adviseurs bij Malta-controles

Niet iedere adviseur is even goed. Let op deze waarschuwingssignalen:

• Enkel Duitse blik: De adviseur negeert Maltees recht
• Geen Malta-ervaring: De adviseur kent Malta niet
• Algemene uitspraken: “Malta-structuren zijn altijd problematisch”
• Geen strategie: De adviseur reageert alleen, plant niet vooruit
• Slechte communicatie: Je begrijpt niet wat er gebeurt

Na de controle: Omgaan met naheffingen en bezwaarprocedures

De controle is voorbij, het rapport is binnen. Nu begint de tweede helft: Hoe ga je om met de uitkomst?

Het rapport goed lezen

Het controledossier beslaat vaak 50-100 pagina’s en is doorspekt met juridisch jargon. Slechts enkele punten zijn echt relevant:

• Totale naheffing: Wat moet er nabetalen worden?
• Juridische onderbouwing: Waarom moet er worden nageheven?
• Feitenvaststelling: Welke feiten concludeert de controleur?
• Waardering: Hoe beoordeelt hij de feiten?

De 30-dagen-termijn: Jouw reactie op het eindrapport

Na ontvangst van het rapport heb je 30 dagen tijd om te reageren. Maak daar goed gebruik van, want vaak accepteert de fiscus dan nog argumenten.

Mijn structuur voor een succesvolle reactie:

1. Correctie van feiten: Wat heeft de controleur verkeerd geïnterpreteerd?
2. Juridische bezwaren: Welke wetten zijn verkeerd toegepast?
3. Nieuwe argumenten: Wat is sinds de controle gewijzigd?
4. Compromisvoorstel: Hoe zou een oplossing kunnen uitzien?

Bezwaarprocedure slim inzetten

Als de fiscus bij haar standpunt blijft, volgt de aanslag. Je hebt dan nog een maand om bezwaar te maken. Bij Malta-vennootschappen is dat vaak zinvol, want:

• De medewerkers op de bezwaarafdeling zijn vaak beter opgeleid
• Je hebt meer tijd voor diepere juridische argumentatie
• Nieuwe rechtspraak kan worden meegewogen
• Schikking buiten de rechter om is mogelijk

Verschillende bezwaarmethoden

Afhankelijk van de situatie zijn er verschillende strategieën mogelijk:

Fiscaal rechterlijk beroep: Laatste redmiddel

Is ook bezwaar niet succesvol, dan kun je naar de fiscale rechter. Voor Malta-structuren kan dat zinvol zijn, want:

• Rechters zijn vaak internationaler georiënteerd
• DTA-vraagstukken worden professioneler behandeld
• EU-recht wordt beter gewogen
• Er kunnen precedent-zaken ontstaan

Let op: Zo’n procedure duurt 2-4 jaar en kost €20.000-100.000. Dat loont meestal pas bij waarde geschillen boven €250.000.

Opschorting van tenuitvoerlegging: Tijd kopen

Ook als je bezwaar maakt, moet je in eerste instantie toch betalen. Behalve als je met succes opschorting aanvraagt. Die wordt toegekend als:

• Ernstige twijfel aan de rechtmatigheid bestaat
• Directe inning tot onevenredige problemen zou leiden
• Zekerheid wordt gesteld (meestal 110% van de naheffing)

Bij Malta-vennootschappen werkt dit vaak goed, omdat de rechtspositie complex en omstreden is.

Veelgestelde vragen

Kan de Duitse belastingdienst mijn Malta-vennootschap überhaupt controleren?

Ja, de Duitse belastingdienst kan jouw Malta-vennootschap controleren als er een Duitse belastinggrondslag is. Dat geldt bijvoorbeeld als jij als Duitse staatsburger directeur bent of als de vennootschap Duitse inkomsten behaalt. De fiscus gebruikt hiervoor het dubbelbelastingverdrag en kan via Malta rechtshulp aanvragen.

Hoe lang duurt een belastingcontrole bij Malta-vennootschappen?

Een controle bij Malta-vennootschappen duurt bovengemiddeld lang, omdat internationale zaken ingewikkeld zijn. Normaal duurt een terplaatse controle 6-12 maanden; bij Malta-structuren vaak 12-24 maanden. Wordt rechtshulp gevraagd, kan het zelfs 2-3 jaar duren.

Wat kost een professionele verdediging bij een Malta-belastingcontrole?

De kosten liggen tussen €15.000 en €50.000, afhankelijk van de complexiteit. Dat klinkt veel, maar bij typische geschilwaarden van €100.000 tot €500.000 verdient een sterke verdediging zich bijna altijd terug. Reken op minimaal 200 uur advieswerk.

Welke documenten moet ik aan de Duitse fiscus overleggen?

Je moet alle stukken overleggen die voor Duitse belasting relevant zijn. Denk aan statuten, jaarrekeningen, directiecontracten, huurcontracten voor Maltese kantoren en bewijs van substance op Malta. Zuiver Maltese interne stukken lever je alleen op uitdrukkelijk verzoek in.

Kan ik de controle naar Malta laten verplaatsen?

Nee, je kunt de controle niet naar Malta laten verplaatsen. Duitsland controleert Duitse belastingzaken, en die controle vindt in principe in Duitsland plaats. Je kunt wel eisen dat Maltese documenten passend worden meegewogen en dat vertalingen eventueel op kosten van de fiscus worden geregeld.

Wat gebeurt er als ik niet meewerk?

Als je helemaal weigert samen te werken, mag de fiscus schattingen maken – en die vallen meestal in jouw nadeel uit. Bij Malta-vennootschappen schat men dan graag de volledige winst als Duits inkomen. Beter is om coöperatief te zijn, maar wel je rechten te waarborgen.

Wanneer moet ik een advocaat inschakelen?

Schakel een advocaat in wanneer er strafzaken dreigen, substantiële naheffingen (>€100.000) op het spel staan of bij complexe verdragsvraagstukken. Ook bij procedurele fouten is juridische hulp nuttig. Een gespecialiseerde advocaat kost €200-500 per uur, maar bespaart vaak fors hogere naheffingen.

Hoe waarschijnlijk is een strafprocedure bij Malta-vennootschappen?

Straftzaken bij Malta-vennootschappen zijn minder frequent dan vaak wordt gevreesd. Bij sommige controles volgt een strafzaak, meestal slechts bij evidente misbruikstructuren of het verzwijgen van informatie. Wie correct documenteert en open samenwerkt, loopt weinig risico.

Kan ik tijdens de controle nog correcties aanbrengen?

Ja, je kunt tijdens het onderzoek nog correcties of vrijwillige meldingen doen. Dat toont je bereidwilligheid en werkt strafverlagend. Bij Malta-vennootschappen gaat het vaak om latere substance-versterking of correcties in transfer pricing-documentatie.

Hoe lang kan de fiscus met terugwerkende kracht controleren?

In beginsel geldt een onderzoeksperiode van vier jaar (verjaring). Bij grove nalatigheid wordt dat vijf jaar, bij opzet tot tien jaar. Voor Malta-vennootschappen benut de fiscus vaak de maximale termijn, omdat men misbruik vermoedt.