Inhoudsopgave Wat je moet weten over de sociale zekerheid bij uitzending naar Malta A1-verklaring voor Malta: Stap-voor-stap naar de internationale verklaring Het Maltese socialezekerheidsstelsel in vogelvlucht Uitzending Malta: Praktische uitvoering voor werknemers en werkgevers Probleemgevallen en oplossingen bij uitzending naar Malta Veelgestelde vragen Wat je moet weten over de sociale zekerheid bij uitzending naar Malta Ik herinner het me nog goed: mijn eerste telefoontje met de Deutsche Rentenversicherung toen ik naar Malta uitgezonden zou worden. A1-verklaring? Nooit van gehoord! was mijn spontane reactie. Drie telefoongesprekken en twee grijze haren later wist ik: sociale zekerheid bij internationale uitzendingen is ingewikkelder dan het Maltese busrooster – en dát zegt wat. Bij een uitzending naar Malta heb je te maken met twee socialezekerheidsstelsels: het Duitse (of dat van je thuisland) en het Maltese. Welk systeem van toepassing is, hangt niet af van toeval of voorkeur, maar van EU-verordeningen – die gedetailleerder zijn dan een Zwitsers uurwerk. EU-coördinatie versus Maltaans systeem: de belangrijkste verschillen De EU-coördinatie van sociale zekerheid (Verordening 883/2004 – geen nood, het nummer hoef je niet te onthouden) regelt dat je bij een tijdelijke uitzending in je thuisland sociaal verzekerd blijft. Dus: Duitse zorgverzekering, Duitse pensioenpremies, Duitse werkloosheidsverzekering – zelfs als je je werkdagen tussen Valletta en Sliema verdeelt. Het Maltese socialezekerheidsstelsel geldt daarentegen bij een permanente verplaatsing van je werkplek. Dan betaal je premies in Malta en ontvang je ook daar de uitkeringen. De premies bedragen momenteel 10% van het brutoloon (werknemer) plus 10% (werkgever). Mijn tip: De EU-coördinatie is ideaal voor korte periodes. Het Maltese systeem kan fiscaal aantrekkelijk zijn voor langere verblijven, maar biedt minder sociale bescherming. Wanneer geldt welk systeem? De 183-dagenregel uitgelegd De magische grens ligt bij 183 dagen binnen 12 maanden. Blijf je korter, is meestal de A1-verklaring van toepassing en blijf je in het Duitse stelsel. Ga je over deze grens heen, wordt Malta je sociaalrechtelijke middelpunt – of je dat nu wilt of niet. Let op: de 183-dagenregel is minder eenvoudig dan het lijkt. Niet alleen fysieke aanwezigheid telt, ook het centrum van je levensbelangen. Verkoop je je huis in Duitsland, gaan je kinderen naar school in Malta en verplaats je je hoofdverblijf, dan ben je zelfs bij 150 dagen Malta al sociaalverzekeringsplichtig daar. Verblijfsduur Sociale zekerheid Benodigde documenten Tot 183 dagen Thuisland (A1-verklaring) A1-verklaring, EHIC Langer dan 183 dagen Malta (Social Security) ID Malta, Employment License Centrum van het leven in Malta Malta (onafhankelijk van aantal dagen) Residence Permit, Social Security Number A1-verklaring voor Malta: Stap-voor-stap naar de internationale verklaring De A1-verklaring is je toegangsbewijs tot het sociaalverzekeringsvrije Malta-avontuur. Zonder dat papiertje betaal je dubbel – de Duitse premies lopen door en Malta wil ook zijn deel. Ik heb het één keer meegemaakt: €3.200 nabetalen over zes maanden. Sindsdien vraag ik meteen een A1 aan als Malta slechts ter sprake komt. A1-verklaring aanvragen: Deze documenten heb je nodig De aanvraag loopt via je Duitse socialezekerheidsinstelling – vaak de Deutsche Rentenversicherung, voor ambtenaren het betreffende Versorgungswerk. Je hebt nodig: Aanvraagformulier A1-verklaring (online te vinden) Arbeidsovereenkomst of uitzendingsovereenkomst met precieze taakomschrijving Bewijs van de beoogde verblijfsduur (projectplan, huurcontract) Bevestiging van de werkgever van de tijdelijke uitzending Voor zelfstandigen: Opdrachtbevestiging en bewijs van ziektekostenverzekering De formulieren zijn in het Duits en Engels beschikbaar. Mijn advies: neem de Engelse versie. Maltese ambtenaren spreken weliswaar allemaal Engels, maar met Duits kunnen ze vaak weinig – zelfs binnen de EU-bureaucratie. Doorlooptijd en kosten van de A1-verklaring In Duitsland kost de A1-verklaring niets – behalve wat zenuwen. Officieel duurt de verwerking 2-4 weken, maar in de praktijk kun je beter op 6-8 weken rekenen. Vooral in de zomerperiode, als het halve land naar Malta wordt uitgezonden, stapelen de aanvragen zich op. De truc: dien de aanvraag minimaal 8 weken voor vertrek in. Gaat het sneller, mooi meegenomen. Zo niet, dan heb je een buffer. Ik heb meegemaakt dat collega’s de eerste twee weken in Malta in een hotel zaten omdat de A1 ontbrak en de werkgever de werkplek nog niet kon vrijgeven. Insidertip: De A1-verklaring kan met terugwerkende kracht worden afgegeven als de aanvraag binnen 6 maanden is gedaan. Dat blijft een risico – Malta kan in de tussentijd socialezekerheidspremies vorderen. Veelgemaakte fouten bij de A1-aanvraag voorkomen Fout nummer één: te vage omschrijving van de werkzaamheden. Projectwerk is niet voldoende. Je moet precies aangeven wat je doet, waar je werkt en waarom het om een tijdelijke uitzending gaat. Oprichten van een vestiging klinkt permanent en wordt meestal afgewezen. Fout nummer twee: verkeerde duur opgeven. Vraag je 6 maanden aan maar blijf je 8 maanden, dan sta je onverzekerd. Vraag ruim aan – een A1 kan tot 24 maanden worden afgegeven. Fout nummer drie: meerdere landen vergeten. Bevat je Malta-project ook reizen naar Sicilië of Gozo, moet je dat opgeven. Anders geldt de A1 alleen voor Malta, niet voor de buureilanden. Correctie mogelijk: A1-verklaringen kunnen achteraf worden aangepast Verlenging: Tot 12 maanden verlenging mogelijk (bij uitzondering tot 24 maanden) Meerdere periodes: Eén A1 kan verschillende Malta-verblijven dekken als ze samenhangen Het Maltese socialezekerheidsstelsel in vogelvlucht Moet je toch overstappen naar het Maltese systeem – vrijwillig of onvrijwillig – dan is het goed om te weten waar je aan begint. Het Maltese socialezekerheidsstelsel is efficiënter dan men denkt, maar een stuk soberder dan je in Duitsland gewend bent. Zie het als basisvoorziening plus eigen initiatief. Social Security Malta: Premies en uitkeringen voor EU-burgers De Maltese socialezekerheidspremies zijn een droom voor iedereen die onder Duitse druk gewend is te leven. Als werknemer betaal je 10% van je brutoloon, de werkgever betaalt ook 10%. Zelfstandigen betalen 15% van hun inkomen. Daarvoor krijg je: Zorgverzekering: Basisdekking via het Maltese gezondheidssysteem Werkloosheidsuitkering: Maximaal €156 per week, tot 6 maanden Pensioen: Basispensioen na 10 jaar premiebetaling Arbeidsongeschiktheid: Bij ongeschiktheid tot €777 per maand Kindertoeslag: Kinderbijslag van €8,66 per week per kind Het pakket is – diplomatiek uitgedrukt – beperkt. De Maltese kinderbijslag is gelijk aan twee cappuccino’s in Valletta. De werkloosheidsuitkering is genoeg voor een gedeeld appartement in Sliema, maar niet voor een gezinswoning in St. Julians. Malta Social Security Registration: het aanmeldproces Aanmelden doe je bij het Department of Social Security in Evans Building in Valletta. Je hebt nodig: ID Malta (aan te vragen bij Identity Malta) Employment License (voor buiten EU) Arbeidscontract of bewijs van zelfstandigheid Geboorteakte (beëdigde vertaling naar Engels of Maltees) Bewijs van adres in Malta Het proces duurt 2-4 weken en is verrassend digitaal. Je ontvangt een Social Security Number, dat je overal voor nodig hebt – van belastingaangifte tot bibliotheekpas. Bewaar het goed; een vervangende kaart kost €23 en duurt nog eens 2 weken. Praktische tip: Ga om 8 uur ’s ochtends naar het Department of Social Security. Na 10 uur ontstaan wachtrijen die zelfs het Maltese geduld op de proef stellen. Zorgverzekering in Malta: Wat de EHIC dekt en wat niet De European Health Insurance Card (EHIC) werkt in Malta uitstekend – voor noodgevallen en basiszorg. Je meldt je bij het Mater Dei Hospital of een overheidsgezondheidscentrum, laat de kaart zien en wordt geholpen. Kosten: nul euro. Let op: De EHIC dekt alleen wat ook voor Maltezen gratis is. Privéartsen, tandartsen (behalve spoed), fysiotherapie en gespecialiseerde behandelingen betaal je zelf. Voor een tandartsbezoek in St. Julians ben je zo €150-300 kwijt. Veel Duitsers nemen daarom een aanvullende privéverzekering. Die kost €50-150 per maand en dekt ook privédokters. Zeker handig als je vaak naar een specialist moet – bij de staatszorg kunnen wachttijden tot maanden oplopen. Behandeling EHIC/Staatszorg Privé-kosten Huisarts Gratis €50-80 Spoedgeval Gratis – Tandarts Alleen spoed €150-300 Specialist Lange wachttijd €100-200 Fysiotherapie Beperkt €40-60/sessie Uitzending Malta: Praktische uitvoering voor werknemers en werkgevers Theorie is mooi, maar de praktijk ís Malta. Als het papierwerk gedaan is, begint het echte avontuur: Hoe werkt een Malta-uitzending in het dagelijkse werk? Spoiler: anders dan gepland – maar vaak beter dan gevreesd. Checklist voor de werkgever: deze stappen zijn voor uitzending nodig Als werkgever draag je de hoofdverantwoordelijkheid voor een juridisch correcte uitzending. Hier de ultieme checklist: A1-verklaring aanvragen (6-8 weken voor uitzending) Arbeidsrechtelijke controle: Welk arbeidsrecht geldt? (meestal Duits bij A1) Fiscale situatie verduidelijken: Loonbelasting Duitsland vs. Malta Reiskostenregeling vastleggen: Wie betaalt vluchten, hotel, huurauto? Controleer de zorgverzekering: Is EHIC voldoende of is aanvullende verzekering nodig? Let op de privacy wetgeving: GDPR geldt ook op Malta, met lokale nuances Het grootste struikelblok is de fiscale behandeling. Ook met een A1 kan Malta belasting innen als bepaalde grenzen worden overschreden. Bij salarissen boven €75.000 per jaar wordt het ingewikkeld. Juridische zekerheid: Laat de uitzending toetsen door een advocaat of fiscalist met Malta-kennis. De advieskosten zijn lager dan eventuele naheffingen. Als werknemer in Malta: je rechten en plichten Als uitgezonden werknemer heb je het beste van beide werelden – Duitse sociale zekerheid en Maltees arbeidsrecht. Dat betekent: Je rechten: Duitse zorgverzekering blijft van kracht Pensioenopbouw loopt gewoon door Minimumloon Malta (€760/maand) geldt, maar jouw Duitse loon blijft leidend EU-arbeidsbescherming geldt Recht op betaald verlof volgens Maltese normen (minimaal 24 dagen) Je plichten: A1-verklaring altijd bij je dragen Maltezer arbeidstijden respecteren (max. 48 uur/week) Bij ziekte zowel de Duitse als Maltese werkgever informeren Fiscale meldplichten in beide landen nakomen Belangrijk detail: de Maltese siësta bestaat echt. Veel winkels sluiten tussen 13 en 16 uur. Plan je bezoek aan instanties goed – niets is frustrerender dan voor een gesloten deur staan als je eindelijk je Social Security Number wilt ophalen. Belastingen bij uitzending naar Malta: waar moet je op letten Belastingen zijn het lastigste deel van uitzendingen naar Malta. De basisregel: Duitsland blijft je fiscaal woonland zolang je een A1 hebt en minder dan 183 dagen in Malta verblijft. Toch kan Malta belasting vragen: Situatie Duitse belasting Maltese belasting Korte uitzending (<183 dagen) Volledige belastingplicht Meestal geen Lange uitzending (>183 dagen) Beperkte belastingplicht Volledige belastingplicht Hoog inkomen (>€75.000) Volledige belastingplicht Mogelijke extra belasting Het goede nieuws: het belastingverdrag tussen Duitsland en Malta voorkomt dubbele heffingen. In Malta betaalde belasting mag je aftrekken van wat je in Duitsland zou moeten betalen. Het slechtste nieuws: je moet in beide landen belastingaangifte doen. In Malta op papier tot 30 juni, in Duitsland digitaal tot 31 juli (of tot 28 februari van het volgende jaar via belastingadviseur). Probleemgevallen en oplossingen bij uitzending naar Malta Murphy’s Law geldt ook in Malta: als het mis kan gaan, gebeurt het. Maar geen paniek – bijna elk probleem is op te lossen. Hier deel ik de meest voorkomende valkuilen en hoe je die vermijdt. Uitzending duurt langer dan gepland: Zo regel je de overstap naar het andere stelsel Klassiek scenario: je 6-maandenproject wordt een 12-maandenmarathon. Je overschrijdt de 183-dagenregel en moet overstappen naar het Maltese stelsel. Vervelend, maar geen ramp. Stap 1: Informeer direct je werkgever en de Deutsche Rentenversicherung. Stap 2: Vraag beëindiging van de A1-verklaring aan op de wisseldatum. De overgang moet naadloos zijn om premiehiaten te voorkomen. Stap 3: Meld je meteen bij de Maltese Social Security aan. Je hebt 14 dagen na het overschrijden van de 183 dagen. Let op bij de zorgverzekering: De systeemwissel kan een verzekeringsgat opleveren. Sluit tijdelijk een privé-zorgverzekering af tot je Maltese inschrijving rond is. Meerdere EU-landen: complexe gevallen oplossen Moderne projecten stoppen niet bij de grens. Gaat je Malta-opdracht ook naar Sicilië, Rome of Barcelona, dan wordt het ingewikkeld. De A1 geldt EU-breed, maar ieder land heeft eigen meldplichten. Italië: Aanmelden bij de Questura binnen 8 dagen bij verblijf langer dan 90 dagen. Vereist, ook met A1. Spanje: NIE-nummer (Número de Identificación de Extranjero) bij verblijf langer dan 3 maanden. Zonder NIE geen bankrekening. Frankrijk: Attestation de détachement tonen bij de CPAM (Caisse Primaire d’Assurance Maladie) vooraf. Mijn advies: maak een landenmatrix met alle meldplichten en deadlines. Apps als Notion of Airtable helpen je overzicht te houden. Zelfstandigen en freelancers: bijzondere regels voor Malta Als zelfstandige of freelancer in Malta gelden andere spelregels. Je krijgt de A1 van je verzekeraar (bij wettelijk verzekerden) of direct van de Rentenversicherung (bij privéverzekerden). Bijzonderheden voor zelfstandigen: Malta verlangt een Business License voor commerciële activiteiten Freelancers hebben soms een Professional License nodig (afhankelijk van branche) Btw (VAT) verschuldigd vanaf €35.000 jaaromzet Socialezekerheidspremie: 15% van de winst (minimaal €55/week) De Malta Business License kost tussen €245 en €2.500 afhankelijk van de sector. IT-dienstverleners betalen €245, consultants €500, financiële dienstverleners tot €2.500. Handigheidje voor EU-burgers: de EU-dienstenrichtlijn laat tijdelijke diensten toe zonder Maltese licentie, zolang je minder dan 90 dagen per jaar in Malta werkt. Ideaal voor korte adviesklussen. Activiteit Vergunning nodig Kosten Doorlooptijd IT-diensten Business License €245 2-4 weken Consultancy Business License €500 3-6 weken Financieel advies Professional License €2.500 8-12 weken Tijdelijke diensten (<90 dagen) Geen (EU-richtlijn) €0 – Veelgestelde vragen over sociale zekerheid bij uitzending naar Malta Moet ik bij een uitzending van 3 maanden naar Malta overstappen naar het Maltese socialezekerheidsstelsel? Nee, bij een verblijf korter dan 183 dagen blijf je met een A1-verklaring aangesloten bij het Duitse socialezekerheidsstelsel. Malta kan dan geen premie eisen. Wat gebeurt er als mijn werkgever geen A1-verklaring aanvraagt? Je bent dubbel verplicht om premie te betalen – in Duitsland en Malta. De Maltese bijdragen kun je achteraf terugvorderen, maar dat duurt 6-12 maanden en vraagt veel papierwerk. Kan ik de A1-verklaring verlengen als mijn Malta-opdracht langer duurt? Ja, verlenging tot 12 maanden is mogelijk, in uitzonderlijke gevallen tot 24 maanden. Je moet wel op tijd een verlengingsaanvraag indienen voor het verlopen van de oorspronkelijke verklaring. Geldt mijn Duitse zorgverzekering ook bij privéartsen in Malta? De wettelijke (EHIC) verzekering dekt alleen staatszorg. Voor privéartsen heb je een aanvullende verzekering nodig, of je betaalt zelf. Moet ik belasting betalen in Malta met een A1-verklaring? Normaal niet bij een verblijf onder 183 dagen. Maar bij een hoog inkomen (boven €75.000) of bepaalde activiteiten kan Malta toch belasting vragen. Het belastingverdrag voorkomt dubbele heffing. Wat kost de inschrijving bij het Maltese socialezekerheidsstelsel? De inschrijving zelf is gratis. Je betaalt vanaf dag één 10% van je brutoloon plus 10% werkgeversdeel. Daarnaast kunnen administratieve kosten voor documenten gelden (bijv. €23 voor een nieuwe Social Security Card). Kan ik als freelancer zonder Business License in Malta werken? Alleen tijdelijk onder de EU-dienstenrichtlijn, tot maximaal 90 dagen per jaar. Voor langere of permanente activiteiten heb je een Maltese Business of Professional License nodig. Wat gebeurt er met mijn Duitse pensioenrechten bij systeemwissel? Je Duitse pensioenrechten blijven behouden. Ga je over naar het Maltese systeem, bouw je daar ook pensioenaanspraken op. De EU-coördinatie zorgt ervoor dat beide systemen straks meetellen voor je uiteindelijke pensioen. Hoe lang duurt het verwerken van een A1-verklaring? Officieel 2-4 weken, maar houd rekening met 6-8 weken. In het hoogseizoen (mei-september) kan het langer duren. Moet ik mij in Malta bij de politie inschrijven? EU-burgers hoeven zich niet bij de politie te registreren, maar moeten bij een verblijf langer dan 3 maanden wel een Residence Card aanvragen. Dat is geen plicht, maar maakt veel administratieve zaken en contracten een stuk makkelijker.
