Inhoudsopgave Waarom 12 maanden? De realiteit op Malta achter de reclamefolders Maanden 12-10: Basis leggen en de eerste stappen zetten Maanden 9-7: Juridische voorwaarden regelen Maanden 6-4: Bankieren, financiën en woningzoektocht Maanden 3-1: De laatste voorbereidingen De verhuizing: Wat er écht gebeurt (en wat je niet in de reisgids vindt) Na aankomst: De eerste 30 dagen doorkomen Veelgestelde vragen over verhuizen naar Malta Ik zeg het je maar meteen: een jaar voorbereiding voor je verhuizing naar Malta is niet overdreven – het is realistisch. Na twee jaar op het eiland en talloze gesprekken met kersverse Maltezers weet ik: wie denkt alles even in drie maanden te regelen, belandt óf in de bureaucratiehel, óf betaalt dubbel. Waarom? Malta is EU, ja. Maar Malta is óók een eiland met z’n eigen regels. Banken doen er gerust drie maanden over om een rekening te openen. Advocaten verdwijnen in augustus massaal. En instanties sturen hun formulieren liever in het Maltees dan in het Engels. Dit stappenplan loodst je maand voor maand door het verhuistraject. Je ontdekt wanneer je wat moet regelen, waar de valkuilen liggen én waar je tijd kunt winnen. Geen verkoopspraatjes – alleen wat écht werkt. Waarom 12 maanden? De realiteit op Malta achter de reclamefolders “Malta is EU – dat zal toch niet zo ingewikkeld zijn!” Dacht ik ook. Tot ik voor het eerst bij Identity Malta stond en de baliemedewerker me aankeek alsof ik had voorgesteld de haven van Valletta te dempen. De Maltese bureaucratie: langzaam maar grondig Malta neemt naleving heel serieus. Héél serieus. Het Global Residence Programme (GRP) bijvoorbeeld: officieel 6-8 weken verwerkingstijd. De werkelijkheid? 3-4 maanden, als ál je papieren kloppen. Mist er iets of is de apostille verkeerd, kun je weer opnieuw beginnen. Ook een bankrekening openen gaat zo. HSBC Malta doet er gemiddeld 10-12 weken over voor een zakelijke rekening. Bank of Valletta is sneller, maar kritischer met internationale klanten. Timing is alles. Seizoensinvloeden die je planning in de war schoppen Juli en augustus zijn op Malta praktisch verloren maanden voor alles wat met overheid te maken heeft. Niet alleen vakantietijd – het eiland schakelt gewoon collectief naar slow motion. Advocaten zijn met vakantie, notarissen doen alles op halve kracht en bij Identity Malta krijg je pas in september weer fatsoenlijke afspraken. Daarom: wil je in het voorjaar verhuizen, dan móét je uiterlijk mei het jaar ervoor starten. Anders wordt het stressen. De verborgen kosten van ongeduld Snelle oplossingen betekenen op Malta dubbele kosten. Spoedservice bij advocaten? Plus 50%. Een huis huren zonder te bezichtigen? Vaak 20-30% toeslag. En geloof mij: verhuizers die “last-minute” leveren rekenen grif meer. Een jaar voorbereiding betekent: je kunt vergelijken, onderhandelen en de beste deals binnenhalen. Je zenuwen én je bankrekening zullen je dankbaar zijn. Maanden 12-10: Basis leggen en de eerste stappen zetten De eerste drie maanden zijn je onderzoeksfase. Hier leg je de fundering voor alles wat komen gaat. En nee, YouTube-video’s over “Life in Malta” zijn niet genoeg. Verblijfsstatus bepalen: Welke route past bij jou? Malta biedt verschillende residentie-opties. Internationale ondernemers hebben grofweg drie mogelijkheden: Programma Minimaal verblijf Belastingtarief Kosten Global Residence Programme (GRP) 90 dagen/jaar 15% over buitenlandse inkomsten €15.000 minimumbelasting + kosten Malta Residence and Visa Programme (MRVP) 90 dagen/jaar 15% op overgemaakte inkomsten €350.000 investering Ordinary Residence 183+ dagen/jaar Standaard Maltese tarieven Geen minimumbedrag Mijn advies: Begin altijd met een adviesgesprek over het Malta Residence and Visa Programme (MRVP) – ook als je denkt dat GRP volstaat. De investering van €350.000 schrikt veel mensen af, maar de fiscale voordelen maken het vaak snel goed. Belastingtechnisch vooronderzoek: De belangrijkste stap Dit wordt complex – én betaal je duur als je hier fouten maakt. Malta heeft een verrekeningssysteem voor vennootschapsbelasting waar zelfs ervaren fiscalisten hun hoofd over breken. De basisregel: Winst die aan Maltese aandeelhouders wordt uitgekeerd, wordt lager belast dan winst die naar het buitenland vloeit. Klinkt eerlijk, maar kent haken en ogen. Wat je nu nodig hebt: 1. Duitse/Oostenrijkse/Zwitserse fiscalist met Malta-kennis 2. Maltese fiscalist ter plekke 3. Een globale berekening of het de verhuizing waard is Reken op €3.000-5.000 voor een gedegen eerste adviesronde. Ja, dat is aan de hoge kant. Maar beter nu dan later voor onaangename verrassingen staan. Vastgoedmarkt verkennen: Realiteitscheck inbegrepen De Maltese huizenmarkt is gekkenwerk. Niet positief gek, maar gewoon heel duur. Een appartement met zeezicht in Sliema? €4.000-6.000 per maand huur. De hotspots voor expats: Sliema/St. Julians: Centraal, duur, toeristisch. Prima voor de start, op termijn vermoeiend. Valletta: Hoge cultuurscore, parkeerplaats schaars. Niet voor gezinnen. Mellieha: Rustiger, betaalbaarder, maar zonder auto niet te doen. Marsaskala: Voornamelijk Maltees, authentiek, minder Engels gesproken. Vuistregel voor koopprijzen (2024): – Sliema/St. Julians: €5.000-8.000 per m² – Valletta: €4.000-7.000 per m² – Mellieha: €3.000-4.500 per m² – Marsaskala: €2.500-3.500 per m² Start nu met online research. PropertyMalta.com en Malta Property zijn prima vertrekpunten. Vertrouw niet op foto’s – “sea view” kan op Malta namelijk betekenen dat je je nek moet draaien om een blauwe streep te zien. Maanden 9-7: Juridische voorwaarden regelen Nu wordt het serieus. De komende drie maanden zijn bepalend of je verhuizing vlot verloopt of uitdraait op een bureaucratiemarathon. Residency-aanvraag voorbereiden en indienen Welke route je ook kiest – de papierwinkel is fors en moet tot in de puntjes kloppen. Identity Malta is streng. Eén fout ingevuld formulier? Terug naar af. Voor het Global Residence Programme heb je nodig: Bewijs van woning in Malta (huur- of koopcontract) Gezondheidsverklaring (max. 3 maanden oud) Verklaring van goed gedrag van alle landen waar je de afgelopen 10 jaar woonde Bewijs van ziektekostenverzekering met dekking in Malta Bankreferentie en inkomensbewijzen Paspoortkopieën van de laatste 5 jaar Valstrik: Alle buitenlandse documenten moeten gelegaliseerd zijn (apostille). In Duitsland duurt dat 2-3 weken, in Zwitserland tot wel 6 weken. En nee, het consulaat kan dit niet – alleen de bevoegde instanties. Bedrijfsstructuur opzetten Malta is gek op Limited Companies. Eenmanszaken kan ook, maar fiscaal ongunstig voor internationale ondernemers. Een Maltese Limited Company oprichten is vrij rechttoe rechtaan: – Minimaal kapitaal: €1.165 – Duur: 2-3 weken – Kosten: €2.000-3.500 inclusief advocaat Let op: Je hebt een Registered Office op Malta nodig én ten minste één Maltese director. Veel advocaten bieden dat als dienst aan, maar reken op €1.500-2.500 per jaar extra. Bankrekeningen openen: De test in geduld Hier scheiden de wegen zich. Maltese banken zijn na jaren compliance-issues extra voorzichtig. Als internationale ondernemer val je automatisch in de risicogroep. Zo verloopt het bij banken: Bank Doorlooptijd Minimale storting Maandelijkse kosten HSBC Malta 10-16 weken €25.000 €45-85 Bank of Valletta 6-10 weken €10.000 €25-50 APS Bank 8-12 weken €15.000 €35-65 Mijn tip: Dien minimaal bij twee banken tegelijk een aanvraag in. Ja, dat kost meer (elke bank vraagt €500-1.000 due diligence fee) maar als er één afwijst, ben je niet terug bij af. Bereid je bovendien voor op vragen als: “Waarom Malta?” “Waar komt uw geld vandaan?” “Hoe hoog is uw jaarlijkse omzet?” Ze willen niet alleen papieren, maar een kloppend verhaal. Maanden 6-4: Bankieren, financiën en woningzoektocht intensiveren Je bent nu halverwege. Nu draait het om de praktische details die bepalend zijn voor succes of frustratie. Bankrekening afronden en eerste transacties doen Hopelijk heb je inmiddels bij minimaal één bank goedkeuring. Zo niet: geen paniek, maar neem extra tijd in je planning. Zodra je rekening loopt, stort direct de minimale inlage – maar niet meer. Maltese banken melden grote transacties bij de Financial Intelligence Analysis Unit (FIAU). Niet strafbaar, wel tijdrovend. Slimme zet: Open ook een rekening bij Revolut Business of Wise. Voor de overgang en kleinere transacties zijn die meestal handiger dan traditionele Maltese banken. Zorgverzekering regelen: staats – of privé? Je hebt twee opties: gebruikmaken van het Maltese openbare systeem of privé verzekerd blijven. Staatssysteem: Als EU-burger met residentie heb je recht op het Maltese zorgsysteem. Basiszorg is gratis, maar de wachttijden zijn… laten we zeggen typisch ‘mediterraans relaxed’. Privézekering: De meeste expats kiezen toch voor een privéverzekering. Malta-specifieke aanbieders als Mapfre Malta of MSV Life bieden een goede dekking vanaf €150-300 per maand. Mijn advies: Combineer beiden. Gebruik het staatsstelsel voor spoed en routine, privé voor de rest. Woningzoektocht: van online naar real life Tijd voor je eerste Malta-trip om woningen te bekijken. Trek minimaal een week uit – je wilt meer zien dan je denkt. Regel vóór je reis: – Afspraken met minimaal 5-7 makelaars – Huurauto boeken (openbaar vervoer is niet praktisch voor bezichtigingen) – Back-up-bezichtigingen plannen voor last minute annuleringen Wat je op foto’s niet ziet: – Straatlawaai (Malta is rumoerig!) – Buren (feestbeesten of gepensioneerden: groot verschil) – Mobiel bereik (in Valletta soms dramatisch slecht) – Werkelijke grootte (Maltese m² zijn… optimistisch berekend) Belastingnummer en eerste aanmeldingen Met je residentie goedgekeurd kun je bij de Inland Revenue Department je Maltese belastingnummer aanvragen. Dat duurt 1-2 weken. Gelijktijdig aanmelden bij: – Social Security (verplicht voor zorgtoegang) – VAT Department (als je bedrijf btw-plichtig wordt) – Jobsplus (ook als ondernemer, voor Statistiek) Klinkt als veel papierwerk? Is het ook. Maar liever nu dan straks in tijdnood. Maanden 3-1: De laatste voorbereidingen De laatste drie maanden voor vertrek zijn het meest intensief. Theorie wordt nu praktijk. Woning finaliseren en contract tekenen Beslist? Gefeliciteerd! Nu komt het leuke deel: het Maltese huurcontract. Standaardcondities in Malta: – 2 maanden huur borg (gebruikelijk) – 1 maand makelaarscourtage – Minimaal 6-12 maanden looptijd – Nuts (stroom, water) meestal apart Onderhandelbare punten: – Gemeubileerd vs. ongemeubileerd (scheelt vaak 20-30%) – Inclusief nuts tot bepaalde limiet – Renovaties voor intrek – Parkeerplek (goud waard in stedelijke gebieden) Let op bij nieuwbouwappartementen: “Ready to move in” betekent op Malta niet altijd dat de lift werkt of de airco al hangt. Sta op inspectie uiterlijk twee weken voor intrek. Verhuislogistiek: per schip of vliegtuig? Malta is een eiland – verhuizen is dus altijd complex en prijzig. Zeevracht (container): – Duur: 2-3 weken vanaf Nederland/België/Duitsland/Oostenrijk – Kosten: €3.000-8.000 afhankelijk van volume – Voordeel: Alles kan mee – Nadeel: Minder flexibel, afhankelijk van weer Luchtvracht: – Duur: 3-7 dagen – Kosten: €8.000-15.000 voor een regulier appartement – Voordeel: Snel en betrouwbaar – Nadeel: Erg duur, gewichtsbeperkingen Hybride oplossing (aanrader): – Belangrijkste spullen per luchtvracht – Meubilair en boeken per zeecontainer – Elektronica in je koffer meenemen Uitschrijvingen en formaliteiten thuisland Dit is het emotionele stuk. Je zegt officieel vaarwel tegen je belastingdomicilie. Nederland/Duitsland: – Uitschrijven bij de gemeente – Auto afmelden of exporteren – Zorgverzekering opzeggen (let op vervolgdekking) – Belastingdienst informeren Oostenrijk: – Hoofdverblijf uitschrijven – SVA/ÖGK uitschrijven – Belastingdienst informeren Zwitserland: – Emigratie melden bij de gemeente – AHV/IV uitschrijven – Kantonale belastingdienst informeren Pro-tip: Houd een postadres in Nederland, Duitsland, Oostenrijk of Zwitserland (bij familie/vrienden) aan voor overgangspost. Sommige instanties doen weken over het accepteren van je nieuwe adres op Malta. Laatste checklist en back-upplannen Vier weken voor vertrek wil je het volgende afgevinkt hebben: ✓ Maltaresidence bevestigd ✓ Bankrekening geopend én getest ✓ Huurcontract getekend ✓ Verhuisbedrijf geboekt ✓ Zorgverzekering actief ✓ Internet voor nieuwe woning geregeld ✓ Mobiel abonnement afgestemd ✓ Fiscaal adviseur op Malta benaderd ✓ Regeling voor auto (importeren/kopen/huren) uitgezocht ✓ Belangrijke documenten ingescand en veilig in de cloud opgeslagen Back-upplan als er iets misgaat: – Hotel geboekt voor de eerste week (ook al denk je dat het niet nodig is) – €10.000 contant voor noodgevallen (bureaucratie werkt soms alleen met cash) – Contact met een Duitstalige advocaat op Malta – Flexibele terugvlucht achter de hand De verhuizing: Wat er écht gebeurt (en wat je niet in de reisgids vindt) De grote dag is aangebroken. Je zit in het vliegtuig naar Malta of wacht op je container aan de haven. Nu begint het echte avontuur. De eerste 48 uur: Zo overleef je het Malta door de reality check: het eerste wat je voelt is de wind. Altijd. En de afmetingen – of beter gezegd: hoe klein alles is. Wat op Google Maps een kort ritje lijkt, kost door verkeer en wegwerkzaamheden het dubbele aan tijd. Prioriteiten op dag 1: 1. Simkaart kopen (GO of Vodafone Malta, €20-30) 2. Vervoer regelen (huurauto of Bolt-app installeren) 3. Basisbenodigdheden inslaan (Pavi Supermarket of Lidl) 4. Bij je woning melden en internet checken Wat mis kan gaan: – Je container is er nog niet – Woning is niet klaar – Internet doet het niet (Epic of Melita hebben vaak 2-3 weken nodig) – Sleutels zijn bij de buurman, die net in Sicilië zit De eerste week: verplichte rondes naar instanties Ook als je alle papieren al hebt – op Malta moet je toch persoonlijk verschijnen. Verplichte afspraken: – Identity Malta: Residentiekaart ophalen (indien nog niet ontvangen) – Inland Revenue: Persoonlijke kennismaking voor belastingnummer – Transport Malta: Auto aanmelden (als je die importeert) – Electoral Commission: Kiesregistratie (niet verplicht, wel handig) Insider-tip: Overheidsinstanties hebben elk hun eigen openingstijden, die ook continu veranderen. Check de websites ’s ochtends vóór je vertrek – niet de avond ervoor. De eerste valkuilen om te ontlopen Malta is klein – maar dat betekent niet dat het eenvoudig is. Enkele valkuilen waar bijna elke nieuwkomer intrapt: Stroom en water: ARMS (Automated Revenue Management Services) is de nutsmonopolist. De service is er ook naar. Reken op 2-3 bezoeken voordat alles werkt. Internet: Snelheid is relatief. “100 Mbit” betekent vaak “100 Mbit op goede dagen met windstil weer”. Back-up-plan (mobiele hotspot met voldoende data) is essentieel. Openbaar vervoer: Bussen rijden in theorie op schema. In de praktijk als de chauffeur zin heeft. Apps als Tallinja helpen, maar vertrouw er niet blind op. Na aankomst: De eerste 30 dagen doorkomen Je bent er, hopelijk ook je spullen, en dan? Dan begint het echte Malta-leven. Belastingplicht activeren en de eerste aangifte plannen Binnen 30 dagen na aankomst moet je je bij de Belastingdienst melden. Niet alleen voor je belastingnummer – maar vooral om je belastingplicht echt te activeren. Wat je meeneemt: – Residency card – Proof of address (huurcontract of nutsrekening) – Bedrijfsregistratie (als je een Maltese onderneming hebt) – Bankgegevens Je eerste belastingaangifte is dan verschuldigd in juni van het daaropvolgende jaar. Klinkt ver weg, maar je voorbereiding start nu. Maltese belastingwetgeving is complex en fouten zijn duur. Netwerk opbouwen: de Maltese manier Op Malta draait alles om contacten. Geen vriendjespolitiek – gewoon een heel persoonlijk systeem. De elektricien is een neef van je buur. De advocaat tennist met de bankier. Iedereen kent elkaar. Hier ontmoet je mensen: – Malta Expat Community (zeer actieve Facebookgroep) – Business Network International Malta (voor ondernemers) – Hash House Harriers Malta (internationale hardloopclub) – Local councils (gemeentebijeenkomsten, om locals te leren kennen) Cultuur-dos en don’ts: – Don’t: Malta bekritiseren tegenover Maltezers (zij mogen dat, jij niet) – Do: Interesse tonen voor Maltese geschiedenis – Don’t: Vergelijken met “thuis” – Do: Geduld hebben met het tempo Praktische integratie: Van toerist naar resident Het verschil tussen Malta-toerist en resident? Je rijdt niet meer naar Mdina voor een Instagram-foto, maar naar ARMS voor je energierekening. Bankieren in het echt: Internetbankieren werkt, maar traag. Voor belangrijke overboekingen ga je naar het filiaal. Ja, ook in 2024 – en dat verandert niet snel. Boodschappen: Vergeet Amazon Prime. Verzending naar Malta duurt 1-2 weken en is extra duur. Lokale alternatieven: iShop.mt voor elektronica, Toi Express voor overige aankopen. Zorg: Voor een huisarts heb je een verwijzing van het gezondheidscentrum nodig. Voor een tandarts kun je direct een afspraak maken. Wachttijden… variabel. De eerste belasting: wat kun je echt verwachten? Het Maltese belastingstelsel is een mix van EU-standaarden en lokale bijzonderheden. Als internationale ondernemer met residentie betaal je: Inkomstenbelasting particulier: – Progressieve tarieven van 0% tot 35% – Vrijstelling: €9.100 per jaar – Maar: Buitenlandse inkomsten kunnen onder bepaalde programma’s forfaitair belast worden Vennootschapsbelasting: – Standaard: 35% op winst – Maar: refundsysteem kan effectieve last tot 5% terugbrengen – Voorwaarde: Uitkering aan Maltese aandeelhouders In het echt: Reken op totaal 15-20% belastingdruk als alles soepel verloopt. Goed – maar niet die 5% die sommige adviseurs beloven. Veelgestelde vragen over verhuizen naar Malta Wat kost een verhuizing naar Malta echt? Reken op €25.000-40.000 voor het eerste jaar, exclusief woonkosten. Daarbij inbegrepen: advocaat- en advieskosten (€8.000-12.000), verhuizing (€5.000-15.000), overheidskosten (€3.000-5.000), opstartkosten (€5.000-8.000) en een buffer voor onverwachte kosten (€4.000-8.000). Kan ik als EU-burger zomaar naar Malta verhuizen? Ja, je hebt recht op vrij verkeer binnen de EU. Maar voor belastingvoordeel heb je een speciale residentie nodig, zoals het Global Residence Programme. Anders betaal je het standaard Maltese tarief tot 35%. Hoe lang duurt het openen van een bankrekening? Bij Maltese banken duurt dat 8-16 weken na inleveren van alle documenten. HSBC Malta is grondiger maar langzamer, Bank of Valletta sneller maar kritischer. Reken altijd op minimaal drie maanden doorlooptijd. Is Malta geschikt voor gezinnen met kinderen? Ja, maar met kanttekeningen. Privéscholen zijn goed maar duur (€8.000-15.000 per jaar). Staatsscholen geven les in Engels en Maltees. Kinderartsen zijn schaars, dus reken op een privézorgverzekering. Wat gebeurt er als ik mijn Duitse/Oostenrijkse/Zwitserse woonadres opgeef? Bepaalde sociale zekerheden vervallen, maar je houdt je EU-burgerrechten. Terugkeren kan altijd, maar fiscaal is dat complex. Laat je goed adviseren – sommige keuzes zijn moeilijk terug te draaien. Hoe is het weer écht? 300+ dagen zon per jaar klopt. Maar: juli/augustus zijn meedogenloos heet (35-40°C), de winter kan verrassend koud en vochtig zijn (10-15°C). De eerste zomermaanden zijn pittig – onderschat dat niet bij het zoeken naar een huis. Werkt het internet voor remote werk? In stedelijke gebieden wel, maar met beperkingen. Uploadsnelheden zijn vaak matig. Video-calls gaan meestal goed, grote bestanden uploaden lukt niet altijd. Back-up (mobiele hotspot of coworking space) is essentieel. Hoe duur is het leven vergeleken met Nederland/Duitsland/Oostenrijk/Zwitserland? Huur in goede buurten is vergelijkbaar met München of Zürich. Boodschappen zijn 20-30% duurder. Restaurants zijn goedkoper. Autokosten zijn extreem hoog (benzine, verzekering, parkeren). Nutsvoorzieningen fors duurder dan in de DACH-regio. Heb ik een auto nodig op Malta? Hangt af van waar je woont. Sliema/St. Julians: hoeft niet, maar is handig. Valletta: eerder lastig door het parkeerprobleem. Mellieha of landelijke gebieden: absoluut noodzakelijk. Openbaar vervoer is onbetrouwbaar. Wat doe ik als er iets misgaat? Malta is klein – problemen los je meestal sneller op via je netwerk dan via officiële kanalen. Investeer in persoonlijke contacten, wees geduldig met de bureaucratie en heb altijd een Plan B. En soms helpt een cadeautje of een kop koffie meer dan alle formulieren bij elkaar.
